Rewalidacja + przykładowy plan rewalidacji indywidualnej

Dzisiaj kilka słów o zajęciach rewalidacyjnych. W dzisiejszym wpisie dowiecie się przede wszystkim czym tak naprawdę jest rewalidacja, komu przysługują takie zajęcia oraz w jakim wymiarze są one przeprowadzane. 

Rewalidacja - definicja

O rewalidacji można przeczytać poniższą definicję stworzoną przez prekursorkę pedagogiki specjalnej- Marię Grzegorzewską- wybitna pedagog zajmująca się głównie zagadnieniami związanymi z pedagogiką specjalną: 

Ogólnie biorąc zadania pracy rewalidacyjnej obejmują przywracanie zdrowia i umożliwienie rozwoju fizycznego, kompensowanie braków i uszkodzeń, akcję korygowania, usprawniania i dynamizowania, wykształcenie ogólne i zawodowe jednostki, rewalidację psychiczną jednostki i jej uspołecznienia.

 Definicja ta opiera się na trzech filarach:

1. Kompensacja- zastępowanie uszkodzonych funkcji, innymi możliwościami,
2. Korekta niesprawnie działających narządów poprzez np. leczenie (np. osoba niedosłysząca będzie nosiła aparat słuchowy),
3. Usprawnianie - praca nad mocnymi stronami dziecka, wykorzystanie potencjału rozwojowego.

Krótko mówiąc rewalidacja to oddziaływanie wychowawcze, edukacyjne i terapeutyczne, które umożliwi dziecku z niepełnosprawnością wykorzystanie potencjału rozwojowego (psychicznego i fizycznego). Zajęcia te mają za zadanie przystosowanie do funkcjonowania w środowisku społecznym. 

Zajęcia rewalidacyjne- dla kogo? 

O zajęciach rewalidacyjnych zapewne usłyszą rodzice, których dziecko posiada orzeczenie o kształceniu specjalnym. O uczniach ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi i pomocy psychologiczno- pedagogicznej wspominałam w poniższych wpisach: 

Uczeń z SPE

WOPFU

IPET

Czym nie są zajęcia rewalidacyjne? 

Nie należy mylić zajęć rewalidacyjnych z zajęciami specjalistycznymi organizowanych w placówkach oświatowych.

Zajęcia rewalidacyjne - są prowadzone ze względu na posiadanie orzeczenia o kształceniu specjalnym 

[Rozporządzeniem Ministra Edukacji Narodowej z dnia 7 lutego 2012 roku w sprawie ramowych planów nauczania w szkołach publicznych (Dz. U. 2012 nr 0 poz. 204]

Zajęcia specjalistyczne- są prowadzone w ramach pomocy psychologiczno- pedagogicznej. Przykładami takich zajęć są: zajęcia logopedyczne, zajęcia korekcyjno- kompensacyjne, itp. 

[Rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 30 kwietnia 2013 r. w sprawie zasad udzielania i organizacji pomocy psychologiczno pedagogicznej w publicznych przedszkolach, szkołach i placówkach]

Obie formy zajęć są regulowane przez dwa różne dokumenty prawne i nie są takimi samymi rodzajami zajęć! 

Zajęcia rewalidacyjne- wymiar

Dla uczniów z niepełnosprawnością, którzy uczęszczają do klasy ogólnodostępnej lub integracyjnej powinni mieć zorganizowane 2 godziny (zegarowe) obowiązkowych zajęć na każdym etapie kształcenia. 

Przykładowy program rewalidacji 

Dzielę się z Wami przykładowym planem rewalidacji. Jest on dość ogólnym i uniwersalnym, dlatego wydaje mi się każdy znajdzie coś dla siebie. Należy wziąć pod uwagę fakt, że plan rewalidacyjny tworzy się na podstawie orzeczenia o kształceniu specjalnym, IPET-u, WOPFU (dokumentów, o których mówiłam już wcześniej).

Jest to schemat programu, dlatego pamiętajcie o tym, by dopasować go do Waszego ucznia! 

Przykładowy program pracy rewalidacji indywidualnej

Mam nadzieję, że post był dla Was przydatny. Dajcie znać w komentarzu Wasze spostrzeżenia na temat zajęć rewalidacyjnych :)

Przeczytaj więcej...

7 gier bez których nie wyobrażam sobie moich zajęć

Pewnie nie raz i nie dwa zastanawialiście się nad kupnem jakieś planszówki czy gry edukacyjnej. Jesteście w sklepie zabawkowym lub jakimś innym powiedzmy online, przeglądacie ofertę i myślicie sobie "O zgrozo!"... 

Tak właśnie, jest tyle ofert, że trudno wybrać coś sensownego . Coś, co jednocześnie uczyłoby owego czegoś i bawiło, a nawet zabawiało w taki sam sposób jak uwielbiany przez niego tablet czy telefon :) Cóż wybrać... 

Poniżej przedstawię Wam moje ulubione i sprawdzone podczas zajęć rewalidacyjnych planszówki i gry. Niektóre z nich jeśli nie większość pewnie jest Wam znana. Dajcie znać w komentarzu co o nich myślicie? A może macie jakiś swoich ulubiońców? :) 

1. TANGRAM

Jest moim "must have" jeśli omawiam z dzieciakami kształty. Tangram jest świetną grą, dzięki której dziecko: 

• rozpoznaje i nazywa figury geometryczne,
• w zależności od tego, jaki tangram macie- również rozpoznaje kolory,
• układa figury według wzoru, przez co doskonali wizualizację przestrzenną, 
• rozpoznaje kąty proste, 
• rozpoznaje odcinki równoległe i prostopadłe, itp. 

Grę jak widzicie można wykorzystać na różne sposoby. Gra ta nie ma ograniczeń wiekowych. Tangram zaliczany jest do gier logicznych. Nie jest to bardzo droga pomoc, ja swoją kupiłam bodajże na jakieś promocji w Lidlu ;) Natomiast jeśli komuś nie przeszkadza wersja papierowa, również takową można wydrukować, zalaminować i wyciąć i voila! :)

2. DOBBLE

To jest moja miłość od pierwszego ... zagrania ;) Jak krótko mogłabym opisać tę grę? Gra na spostrzegawczość i refleks... Co w dzisiejszych czasach jest ważną kompetencją ;) Głównym celem tej gry jest znalezienie dwóch takich samych symboli na dwóch kartach w jak najkrótszym czasie. Dobble jest również super grą do przełamania pierwszego oporu, może być grą integracyjną. 

3. STATKI

Kolejny klasyk. W statki chyba każdy grać umie. Gra świetnie sprawdza się przy nauce kodowania/ programowania. Można taką grę zakupić, albo po prostu wydrukować plansze :) 

http://www.zabawyzprogramowaniem.edu.pl/index.php?c=article&id=31

4. BALANCE

Ile frajdy, ile śmiechu i koncentracji jest w trakcie tej gry. Gra Balance została przeze mnie wynaleziona, dzięki mojej koleżance ze studiów. Mini wersja tej gry jest do kupienia w Tigerze. Wygląda ona jak na zdjęciu. Głównym celem jest ułożenie poszczególnych elementów na półkolistej podstawce. Gra Balance ćwiczy koncentrację uwagi, motorykę małą oraz wizualizację przestrzenną. 

5. KARTY DO GRY

Któżby pomyślał, że karty mogą posłużyć nam w celach edukacyjnych. Gier w karty jest mnóstwo. Natomiast moim klasykiem (szczególnie w edukacji wczesnoszkolnej) jest układanie kart według wartości. Brzmi prosto, ale niektóre dzieci mają z tym problem. Po pierwsze ćwiczymy tutaj układanie cyfr i ich rozpoznawanie i po drugie koncentrację uwagi. Można również układać karty według kształtów i kolorów. Karty do gry to must! :) (szczególnie takie z Minionkami :D) 

6. DIXIT

Kolejna moja miłość <3 Przede wszystkim muszę zaznaczyć, że jest to gra dla dzieci powyżej 8 lat, kiedy to rozwój myślenia abstrakcyjnego jest już na wysokim poziomie. Grę można wykorzystać na różne sposoby. Standardowe zasady są świetne w integracji grupy i wzmocnienia więzi i rozwoju myślenia abstrakcyjnego i skojarzeń. Można również wykorzystać karty Dixit jako karty dialogowe w celach terapeutycznych. Karty te nadają się do rozmów o emocjach, marzeniach, różnych kontekstach społecznych.  

7. Monopol Junior

https://beta.smyk.com/p/monopoly-junior-gra-ekonomiczna-i4932976

Mam takiego ucznia, który non- stop grałby tylko w Monopoly Junior. Również widzę w niej kilka superlatyw:

• nauka posługiwania się pieniądzem, 
• doskonalenie umiejętności liczenia,
• nauka rozporządzania przedmiotami, 
• nauka przeżywania sukcesów i porażek, 
• nauka czekania na swoją kolej, 
• doskonalenie koncentracji uwagi, itp.

Gra do najtańszych nie należy, ale może być świetnym prezentem na urodziny, czy święta :)

 

Oczywiście istnieje wiele innych gier do zarekomendowania! Mam nadzieję, że wkrótce uda mi się napisać o tym kolejny post. 
Jakie są Wasze "must" gry w pracy czy w domu? Dajcie znać w komentarzu :)

Przeczytaj więcej...

Nauczyciel współorganizujący kształcenie specjalne- nierób i leniwiec?

Nauczyciel to ktoś bardzo wyjątkowy, kto potrafi wykorzystać swoją pomysłowość, dobroć i dociekliwy umysł do wypracowania rzadkiej umiejętności zachęcania innych do myślenia, marzenia, poznawania, próbowania, działania!

B. Conklin

 

 

Ciekawa jestem, jak ten cytat moglibyśmy odnieść do nauczyciela wspomagającego. W końcu nie pełni roli "pierwszych skrzypiec", jest sobie gdzieś tam w klasie, po cichutku komuś szepcze coś do ucha nie prowadzi zajęć, ba! nawet nie musi ich przygotowywać! Można by podsumwać bierze kasę, za siedzenie i nic nie robienie. Czy aby na pewno?

W dziejszym wpisie przyjrzymy się pracy nauczyciela wspomagającego w praktyce. Opowiem Wam, jak wygląda moja praca; czy aby na pewno tak jest, że nauczyciel wspomagający nic nie robi, a jeśli robi to co dokładnie.

Kwalifikacje nauczyciela wspomagającego 

Chce obalić tutaj pierwszy stereotyp krążący w środowisku rodziców, uczniów i również nauczycieli (niestety). Osoba na tym stanowisku, nie jest pierwszą lepszą osobą "z ulicy". 
Nauczyciel wspomagający to osoba posiadająca wykształcenie wyższe pedagogiczne  z zakresu pedagogiki specjalnej. Krótko mówiąc jest pedagogiem specjalnym. Porównując osobę na tym stanowisku z tzw. przedmiotowcem postawilibyśmy znak równości. Nie ma, a raczej nie powinno być różnic w zakresie traktowania nauczyciela wspomagającego czy nauczyciela języka polskiego. Po prostu każdy z nich pełni inne obowiązki. I na tym polega zasadnicza różnica. 

Powiem więcej, często pedagodzy specjalni posiadają większe kwalifikacje. Z czego to się bierze? A no z tego, że pedagog specjalny co rusz musi się dokształcać, a to z zakresu np. komunikacji alternatywnej, albo różych metod terapii, nauczania, itp. A już szczególnie ważne jest poznawanie specyfiki danego zaburzenia czy niepełnosprawności, stąd też różne szkolenia doszkalające w tym zakresie. 
Nie oznacza to, że chce tutaj podważyć kwalifikacje innych nauczycieli, którzy na pewno również się dokształcają, generuje tutaj. 

Obowiązki nauczyciela wspomagającego 

Pierwszym i najważniejszym obowiązkiem nauczyciela wspomagającego jest współorganizowanie kształcenia (w przedszkolach ogólnodostępnych z oddziałami integracyjnymi, przedszkolach integracyjnych, szkołach ogólnodostępnych z oddziałami integracyjnymi i szkołach integracyjnych) oraz realizowanie zaleceń zawartych w orzeczeniu o kształceniu specjalnym. Reguluje to Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z 2017→ROZPORZĄDZENIE MEN 2017

Ponadto, według przepisów nauczyciele wspomagający:

• prowadzą wspólnie z innymi nauczycielami zajęcia edukacyjne oraz wspólnie z innymi nauczycielami, specjalistami i wychowawcami grup wychowawczych realizują zintegrowane działania i zajęcia określone w programie;
• prowadzą wspólnie z innymi nauczycielami, specjalistami i wychowawcami grup wychowawczych pracę wychowawczą z uczniami niepełnosprawnymi, niedostosowanymi społecznie oraz zagrożonymi niedostosowaniem społecznym;
• uczestniczą, w miarę potrzeb, w zajęciach edukacyjnych prowadzonych przez innych nauczycieli oraz w zintegrowanych działaniach i zajęciach, określonych w programie, realizowanych przez nauczycieli, specjalistów i wychowawców grup wychowawczych; 
• udzielają pomocy nauczycielom prowadzącym zajęcia edukacyjne oraz nauczycielom, specjalistom i wychowawcom grup wychowawczych realizującym zintegrowane działania i zajęcia, określone w programie, w doborze form i metod pracy z uczniami niepełnosprawnymi, niedostosowanymi społecznie oraz zagrożonymi niedostosowaniem społecznym;
• prowadzą zajęcia zajęcia rewalidacyjne, resocjalizacyjne, socjoterapeutyczne lubi inne wynikające z orzeczenia o kształceniu specjalnym. 

Krótko mówiąc, może i nie prowadzimy zajęć dydaktycznych, może i nie musimy przygotowywać się co lekcję, co w tym przypadku można by było uznać za dość naciągane. Patrząc na nauczyciela wspomagającego pracującego w klasie powiedzmy 7 A gdzie mamy chemię, biologię, dwa języki, matematykę, fizykę i inne cuda wianki... Tak, tak nauczyciel wspomagający musi mieć chociaż podstawową wiedzę z tych przedmiotów, po to by móc ewentualnie wyjaśnić lub przygotować odpowiednie materiały dla ucznia, który wymaga odpowiedniego wsparcia z danego przedmiotu. 

Nauczyciel wspomagający ma być specjalistą w swojej dziedzinie ale wcale nie musi wiedzieć, w jaki sposób przebiega fotosynteza u roślin, lub czym są meandry... Nauczyciel wspomagający musi często siedzieć i przypominać sobie wiadomości z poszczególnych przedmiotów. W takim przypadku nazywanie go leniwcem, czy nierobem, było by dość niesprawiedliwe, nie sądzisz? 

Ponadto, nauczyciel- pedagog specjalny organizuje wraz z zespołem pomoc psychologiczno- pedagogiczną w placówce oświatowej oraz jest odpowiedzialny za przygotowywanie odpowiednich dokumentów. Pisałam o tym, już na blogu, linki poniżej:

→UCZEŃ ZE SPECJALNYMI POTRZEBAMI EDUKACYJNYMI CZ.1

→UCZEŃ ZE SPECJALNYMI POTRZEBAMI EDUKACYJNYMI CZ.2 IPET

→UCZEŃ ZE SPECJALNYMI POTRZEBAMI EDUKACYJNYMI CZ.3 WOPFU

Dodatkowo, należy dodać, że nauczyciel wspomagający powinien ściśle współracować z rodzicami. Często nie jest to praca łatwa, dlatego, że dzieciaki pochodzą z różnych środowisk. Często trudno jest wypracować wspólny front działania w szkole i w domu. 

NAUCZYCIEL WSPOMAGAJĄCY- NIERÓB I LENIWIEC?

Przedstawię Wam teraz opinie różnych osób z różnych środowisk na temat nauczyciela wspomagającego. Dajcie znać w komenatrzu, jak Wy się do tego ustosunkowujecie :)

 " A no bo Ty jesteś pedagogiem specjalnym to na pewno dasz radę z taką trudną grupą". 

Hola, hola! Pedagog specjalny to nie złoty środek na wszystko. Pamiętajmy o tym! 

 „Tobie to dobrze, nie musisz nic robić po powrocie do domu”. 

Czy aby na pewno? 

"Jest to chyba mało ambitna posada, co?" 

Tutaj, chyba kwestia indywidualna, jeżeli mamy nauczyciela profesjonalistę z powołania, to i nawet "mało ambitna" posada staje się ambitną :)

"Praca jeden na jeden, masz na pewno lżej niż z całą grupą" 

Oj, to na pewno! Gorzej kiedy dziecko przejawia zachowania agresywne, autoagresywne, nadpobudliwości psychoruchowej, buntownicze. Wtedy to jest dopiero lekko! :)

Podsumowanie 

Nie będę okłamywać, praca pedagoga specjalnego generalnie nie należy do najłatwiejszych. Należy bowiem do tych, które dają największa satysfakcję :) Każdy nawet najmniejszy postęp ucznia daje niezwykłego kopa do działania. 

Na pytanie zadane w tytule wpisu mam nadzieję, że odpowiedzieliście sobie sami :)

Dajcie znać w komentarzu, czy wpis był dla Was przydatny. Śmiało też zadawajcie pytania :)

Przeczytaj więcej...

Królewna Zosia i kolorowe kształty- klocki Dienesa

Do dziś pamiętam moje zajęcia na studiach z edukacji matematycznej. Matematyka nigdy nie była moją mocną stroną, ale uwierzcie mi dzięki tym zajęciom dowiedziałam się, że matematyka wcale ale to WCALE nie musi być nudna i schematyczna!

Drodzy Nauczyciele, a nawet i Rodzice!, przedstawiam Wam naukę matematyki w formie zabawy. Oczywiście weźmy pod uwagę fakt, że to co Wam dziś zaproponuje można wykorzystać w przedszkolu oraz w edukacji wczesnoszkolnej (klasy 1-3). 

Nauka w przedszkolu i w edukacji wczesnoszkolnej MUSI zawierać elementy zabawy. A zajęcia matematyczne dają nam tyle możliwości, że hoho!

Dzisiaj chce Wam zaproponować naukę figur geometrycznych za pomocą klocków Dienesa. Dzięki nim można przekazać wiedzę na temat: 

• wyodrębnianie cech wielkościowych oraz ich porównywanie,
• klasyfikowanie przedmiotów według cech jakościowych,
• wyodrębnianie zbiorów, których elementy spełniają określone warunki,
• określanie warunków spełnianych przez elementy danego zbioru,
• podział zbioru na podzbiory,
• wyznaczanie części wspólnej, sumy i różnicy zbiorów,
• pojęcie zbioru pustego,
• kształtowanie pojęcia relacji i funkcji, ze szczególnym uwzględnieniem relacji równoliczności zbiorów. 

Wiele inspiracja zabaw tymi klockami → KLOCKI DIENESA

Źródło: educol.pl

Źródło: edusklep.pl

Ja natomiast dzisiaj chce Wam przedstawić moją propozycję zajęć z wykorzystaniem tychże klocków. Jednak pragnę dodać, że jeśli nie macie wystarczającego budżetu na zakup takiej pomocy, śmiało możecie tworzyć swoje klocki, czy plansze. 

OPOWIADANIE " KRÓLEWNA ZOSIA I KOLOROWE KSZTAŁTY" 

Kiedyś zainspirowana napisałam opowiadanie, które śmiało można wykorzystać w ramach edukacji matematycznej przy pomocy klocków Dienesa. Zaznaczam, że opowiadanie może być wprowadzeniem do zabaw z klockami. Możecie w klasie/ w domu ukryć klocki w jakimś tajemniczym worku i.....

Dawno, dawno temu, za siedmioma górami, za siedmioma dolinami żyła sobie królewna o imieniu Zosia. Zosia, choć była małą dziewczynką mieszkała w ogromnym zamku, który otoczony był ze wszystkich stron  wodą. Woda ta jednak miała magiczne właściwości. Królewna Zosia nie do końca rozumiała, co to znaczy że woda ma magiczne właściwości. Postanowiła więc dowiedzieć się o magicznej wodzie.

Królewna Zosia przeszła przez ogród gdzie znajdowała się  dróżka do zamkowej przystani, po to aby zobaczyć jak wygląda woda. 

- Mokra, niebieska woda. Normalna woda- powiedziała królewna Zosia, dotykając lekko wody, która od razu zmieniła kolor na czerwony.

-To nie jest normalna woda!

- Kto to powiedział? – zapytała królewna troszkę przestraszona.

- Jestem strażnikiem Wody. Dbam o to, aby podróżni mogli bezpiecznie przedostać się do zamku. Za każdym razem, gdy dotykasz wody  bez tajemnej wiedzy, zmienia ona kolor i nie pozwala przedostać się podróżnym  ani do zamku, ani do krain odległych od naszej wyspy. Królewno Zofio, niedługo staniesz się królową, dlatego musisz wiedzieć jak należy obchodzić się z wodą otaczającą Twój zamek. Czy chcesz się tego nauczyć?

-Tak, oczywiście.  Ale czy to jest trudne?  - zapytała królewna Zosia

- Wiedza o Wodzie nie jest trudna dla tych co chcą ją poznać. Aby móc poruszać się po magicznej wodzie, musisz poznać  4 rodzaje kształtów: koło, kwadrat, trójkąt i prostokąt. Rozejrzyj się dookoła, przyjdź jutro i wskaż mi te wszystkie kształty, a poznasz wiedze tajemną.

Królewna Zosia nie wiedziała co ma zrobić. Słyszała wcześniej o Wszystkich tych kształtach. Jednak nie zastanawiała się gdzie one mogą być schowane.

Królewna poszła do maga. W końcu On wie wszystko o magii, może i Wszystkie kształty nie będą mu obce.

- Królewno Zosiu kształty są wszędzie. Rozejrzyj się po moim magowym gabinecie. Tu są okna. Okna mają kształt koła. A drzwi przez które weszłaś są w kształcie prostokąta. Kominek w którym rozpalam ogień ma kształt kwadratu. Nawet moja czapka niewidka przypomina kształtem trójkąt.

- Teraz już wiem jak wyglądają: koło, kwadrat, trójkąt i prostokąt! Pójdę ich poszukać.

Gdy królewna Zosia wyszła z domu Maga , od razu zauważyła, że jest on w kształcie kwadratu. Przed domem Maga rosły drzewa, które wyglądały jak zielone trójkąty. A obok nich spał magiczny smok Maga, w czarnej budzie w kształcie prostokąta. Ile tutaj  wszystkich kształtów- wykrzyknęła Zosia.

- Wyspa, na której mieszkam jest w kształcie koła. A zamek ma kształt prostokąta. Wieże  zamku są jak trójkąty, a kominy w kształcie kwadratów. – wyliczała Zosia.

Słońce, które świeci nad nami jest kołem, a trawa która rośnie przypomina małe trójkąty.

Z taką wiedzą, królewna Zosia poszła do strażnika Wody.

- Widzę, królewno, że poznałaś nasze Wszystkie kształty. Teraz proszę Cię zabierz klocki, które są umieszczone w brązowej skrzyni za Tobą.

Aby dowiedzieć się w jaki sposób poruszają się podróżni.: połóż koło obok koła.  A nad kołami , włóż prostokąt. Nad prostokątem postaw trójkąt. Kwadrat mieści się w prostokącie.  Czy już wiesz co to za pojazd?

- Tak, tak!  Przecież to królewski helikopter!

- Królewno Zosiu, aby przedostać się przez wielką wodę, musisz znać wszystkie kształty, dzięki nim możesz ułożyć co tylko chcesz! 

Co można zrobić z takim opowiadaniem i klockami?

Masę różnych inspirujących rzeczy!

Po pierwsze, dzięki opowiadaniu zaznajomiliście dzieci z figurami geometrycznymi, z ich nazwami i wyglądem. Trochę ubocznym elementem jest tutaj nauka, czy przypomnienie kolorów. 

Po drugie, możecie zaproponować dzieciom zabawę "Tajemnicze klocki":

Klocki są  ukryte w ciemnym worku. Każde dziecko wyciąga jeden klocek, musi powiedzieć jaki ma kształt , wielkości grubość oraz po czym to rozpoznał.

Następnie gdy każdy wylosuje klocek, Dzielimy grupę na mniejsze zespoły wg kolorów tych klocków. Każda grupa ma za zadanie ułożenie obrazka z tych klocków które posiadają. 

Po trzecie, wyszukiwanie różnych kształtów w otoczeniu dziecka. 

Po czwarte, pozwólcie dzieciom pobawić się klockami, pomanipulować nimi według własnego pomysłu. Zapewniam Was, że dzieci już same znajdą zastosowanie do takich klocków :)

Po piąte, możecie wykorzystać plansze, które są dołączone do klocków. 

Po szóste, wykorzystać zabawy, które proponuje Wam z bloga "Moje dzieci kreatywnie" (link wyżej). 

Jak podoba Wam się taka pomoc dydaktyczna? Jakie są Wasze pomysły na wykorzystanie klocków w edukacji matematycznej? 

Bibliografia: 

Maria Radwiłowicz, Zofia Morawska, Metodyka nauczania początkowego, WSiP, 1986.

Przeczytaj więcej...

Uczeń o specjalnych potrzebach edukacyjnych w klasie szkolnej cz.3 WOPFU

W dzisiejszym wpisie weźmiemy na tapetę kolejny dokument, który w świetle nowych przepisów z 2017 roku* stanowi ważny element w pomocy psychologiczno- pedagogicznej w szkole i w przedszkolu.
Wielospecjalistyczna Ocena Poziomu Funkcjonowania Ucznia (WOPFU) to krótko mówiąc wiedza na temat ucznia i jego funkcjonowania pochodząca od wszystkich nauczycieli, specjalistów pracujących z uczniem oraz rodziców w konkretnym czasie. 

Czym jest WOPFU i do czego jest on wykorzystywany? 

W poprzednich wpisach wspominałam o uczniu ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi→
Uczeń z SPE  i o pomocy psychologiczno- pedagogicznej, która udzielana jest w placówkach oświatowych uczniom, którzy jej wymagają. 
Grupami uczniów, którzy są objęci taką pomocą są to m.in. uczniowie z orzeczeniem o kształceniu specjalnym czy uczniowie z opinią o specyficznych trudnościach w uczeniu się (dysleksja, dysortografia, itp.). 

Dla uczniów z orzeczeniem o kształceniu specjalnym wydanym przez Poradnią Psychologiczno- Pedagogiczną niebędne jest przygotowanie dokumentu zwanego IPET-em, czyli Indywidualnym Programem Edukacyjno- Terapeutycznym →IPET . 

Zanim jednak zabierzemy się za pisanie IPET-u niezbędne jest wykonanie Wielospecjalistycznej Oceny Poziomu Funkcjonowania Ucznia. Dokument ten pokazuje nam, specjalistom i rodzicom obraz funkcjonowania dziecka w przedszkolu czy w szkole. Obejmuje ona powyższe zagadnienia: 

• poziomu wiedzy i umiejętności,
• potrzeb rozwojowych i edukacyjnych,
• zakresu możliwości psychofizycznych i ograniczeń oraz trudności.

Taka ocena funkcjonowania dziecka wraz z wnioskami oraz zaleceniami zawartymi w orzeczeniu o kształceniu specjalnym pozwoli nam na napisanie IPET-u. 

Kto jest odpowiedzialny za przygotowanie WOPFU? 

Tak samo jak w przypadku IPET-u, organem odpowiedzialnym za przygotowanie WOPFU jest zespół, w którego w skład wchodzą nauczyciele, specjaliści pracujący z dzieckiem. Dodatkowo na wniosek dyrektora placówki w spotkaniach zespołu mogą brać udział przedstawiciele poradni psychologiczno-pedagogicznej (w tym poradni specjalistycznej), asystent lub pomoc nauczyciela, a za zgodą rodziców/opiekunów prawnych – inne osoby tj. lekarze, pediatra, itp. Warto również pamiętać, że rodzice również mają prawo do uczestniczenia w pracach zespołu.  

Skąd czerpać wiedzę do przygotowania WOPFU? 

1. Wywiad pedagogiczny 
Pamiętajmy, że niezwykłą skarbnicą wiedzy są: 
- sami rodzice, 
- uczniowie, 
- nauczyciele prowadzący zajęcia, 
- wychowawca klasy, 
- specjaliści współpracujący z dzieckiem np. logopeda, rehabilitant,
- lekarze,itp. 

2. Obserwacja pedagogiczna
Pamiętajmy też o tym by przeprowadzać regularnie obserwacje pedagogiczną, która całościowo ukazuje nam funkcjonowanie ucznia. 

Arkusz obserwacji → ARKUSZ OBSERWACJI UCZNIA

3. Zapoznanie się z dokumentacją dziecka

Niezwykle ważne jest zapoznanie się z dokumentacją dziecka, a głównym źródłem informacji powinno być orzeczenie o kształceniu specjalnym. 

Nie zapominajmy również o wszelkich wytworach dziecka tj. prace plastyczne, techniczne, zeszyty, karty pracy, itp. 

Jak często przygotowuje się WOPFU? 

• Tak jak już wspomniałam WOPFU przygotowuje się przed IPET-em, tzn. do 30 września lub do 30 dni po uzyskaniu orzeczenia. 
• zespół ma obowiązek przygotowanie takiej oceny co najmniej dwa razy w roku szkolnym. W praktyce wygląda to tak, że WOPFU przygotowuje się pod koniec każdego semestru. 
• W razie potrzeby, oczywiście można przygotowywać taką ocenę częściej, podyktowane to musi być weryfikacją wiedzy na temat ucznia. 

Obszary oceny WOPFU

Głównymi obszarami oceny funkcjonowania dziecka są: 

• rozwój fizyczny dziecka (motoryka mała, motoryka duża, funkcjonowanie zmysłów),
• rozwój intelektualny i osiągnięcia edukacyjne (funkcjonowanie procesów poznawczych tj. myślenie, pamięć, uwaga, spostrzeganie; kompetencje komunikacyjne, techniki szkolne tj, czytanie, pisanie, liczenie; zainteresowani i uzdolnienia),
• rozwój społeczno-emocjonalny (samodzielność, kontakty rówieśnicze i z osobami dorosłymi, przestrzeganie zasad społecznych, motywacja)

Warto również uwzględnić:

• mocne strony dziecka,
• zainteresowania i uzdolnienia,
• predyspozycje. 

Rodzice a WOPFU

Tak samo, jak w przypadku IPET-u rodzice biorą czynny udział nad pracami zespołu, a także bez potrzeby wnioskowania należy przekazać kopię Wielospecjalistycznej Oceny Poziomu Funkcjonowania Ucznia!


Przykładowy arkusz WOPFU

Przykładowe arkusze WOPFU możecie znaleźć pod tymi linkami

→ ARKUSZ WOPFU

→ WOPFU (opisowe)

Pamiętajcie, że możecie go dowolnie modyfikować, w zależności od potrzeb i konieczności :)

Czy wpis był dla Was przydatny? Dajcie znać w komentarzu :)

Bibliografia: 

R. Cybulska, H. Derewlana, A. Kacprzak, K. Pęczek, Uczeń ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi w systemie edukacji w świetle nowych przepisów prawa oświatowego, wyd. ORE, Warszawa 2017.

*Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 28 sierpnia 2017 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie warunków organizowania kształcenia, wychowania i opieki dla dzieci i młodzieży niepełnosprawnych, niedostosowanych społecznie i zagrożonych niedostosowaniem społecznym) → ROZPORZĄDZENIE

Przeczytaj więcej...

Uczeń o specjalnych potrzebach edukacyjnych w klasie szkolnej cz.2 IPET

Indywidualny Program Edukacyjno-Terapeutyczny (IPET) to jeden z ważniejszych (zaraz po orzeczeniu), dokumentów regulujących funkcjonowanie dziecka z orzeczeniem o kształceniu specjalnym w placówce oświatowej (w szkole/w  przedszkolu). 
Dzisiaj wpis o tym, czym tak naprawdę jest i jak w praktyce wygląda jego tworzenie. 

Jeżeli jesteście zainteresowani pierwszą częścią postu o uczniu ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi, kliknij link obok → UCZEŃ Z SPE, CZ.1

Dla kogo pisze się program? 

Jak już wspomniałam wcześniej, IPET jest to dokument, który reguluje funkcjonowanie ucznia z orzeczeniem o kształceniu specjalnym. Owe orzeczenie mogą uzyskać uczniowie:

• niesłyszący, słabosłyszący, 
• niewidomi, słabowidzący, 
• z niepełnosprawnością ruchową, w tym z afazją, 
• z niepełnosprawnością intelektualną, 
• z autyzmem, w tym z zespołem Aspergera,
• z niepełnosprawnościami sprzężonymi ,
• uczniowie niedostosowani społecznie i zagrożeni niedostosowaniem społecznym. 

Co przedszkole/ szkoła musi zapewnić uczniowi z orzeczeniem o kształceniu specjalnym?

Zgodnie z przepisami* przedszkola i szkoły zapewniają uczniowi:

a) realizację zaleceń zawartych w orzeczeniu o potrzebie kształcenia specjalnego;

b) odpowiednie, ze względu na indywidualne potrzeby rozwojowe i edukacyjne oraz możliwości psychofizyczne uczniów, warunki do nauki, sprzęt specjalistyczny i środki dydaktyczne;

c) zajęcia specjalistyczne w tym:

• dla ucznia niepełnosprawnego – działania o charakterze rewalidacyjnym,
• ucznia niedostosowanego społecznie – działania o charakterze resocjalizacyjnym,
• ucznia zagrożonego niedostosowaniem społecznym – działania o charakterze socjoterapeutycznym.

d) przygotowanie uczniów do samodzielności w życiu dorosłym.

Co zawiera IPET*? 

IPET uwzględnia zalecenia zawarte w orzeczeniu o potrzebie kształcenia specjalnego oraz dostosowany do indywidualnych potrzeb rozwojowych i edukacyjnych oraz możliwości psychofizycznych ucznia program, określający:

a) zakres i sposób dostosowania wymagań edukacyjnych wynikających z programu nauczania do indywidualnych potrzeb rozwojowych i edukacyjnych oraz możliwości psychofizycznych ucznia, o którym mowa w przepisach w sprawie warunków i sposobu oceniania, klasyfikowania i promowania uczniów i słuchaczy oraz przeprowadzania sprawdzianów i egzaminów w szkołach publicznych, w szczególności przez zastosowanie odpowiednich metod i form pracy z uczniem;

b) zintegrowane działania nauczycieli i specjalistów prowadzących zajęcia z uczniem, w tym w przypadku ucznia niepełnosprawnego - działania o charakterze rewalidacyjnym; ucznia niedostosowanego społecznie - działania o charakterze resocjalizacyjnym; ucznia zagrożonego niedostosowaniem społecznym - działania o charakterze socjoterapeutycznym;

c) formy i okres udzielania uczniowi pomocy psychologiczno-pedagogicznej oraz wymiar godzin, w którym poszczególne formy pomocy będą realizowane

d) działania wspierające rodziców ucznia oraz, w zależności od potrzeb, zakres współdziałania z poradniami psychologiczno-pedagogicznymi, w tym poradniami specjalistycznymi, specjalnymi ośrodkami szkolno-wychowawczymi, młodzieżowymi ośrodkami wychowawczymi, młodzieżowymi ośrodkami socjoterapii, placówkami doskonalenia nauczycieli, organizacjami pozarządowymi oraz innymi instytucjami działającymi na rzecz rodziny, dzieci i młodzieży;

e) zajęcia rewalidacyjne, resocjalizacyjne i socjoterapeutyczne oraz inne zajęcia, odpowiednie ze względu na indywidualne potrzeby rozwojowe i edukacyjne oraz możliwości psychofizyczne ucznia, a w przypadku ucznia szkoły ponadgimnazjalnej - także działania z zakresu doradztwa edukacyjno-zawodowego i sposób realizacji tych działań;

f) zakres współpracy nauczycieli i specjalistów z rodzicami ucznia w realizacji zadań.

Kto opracowuje program?

Program opracowuje zespół, który tworzą nauczyciele i specjaliści prowadzący zajęcia z uczniem. Zespół opracowuje program po dokonaniu wielospecjalistycznej oceny poziomu funkcjonowania ucznia, we współpracy, w zależności od potrzeb, z poradnią psychologiczno-pedagogiczną, w tym poradnią specjalistyczną oraz rodzicami. 

WAŻNE!

Rodzice mają prawo uczestniczyć w opracowywaniu wielospecjalistycznej oceny poziomu funkcjonowania ucznia oraz IPET-u!

Na jaki okres opracowuje się program? 

Program opracowuje się na okres, na jaki zostało wydane orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego, nie dłuższy jednak niż etap edukacyjny.

Ile czasu ma zespół na opracowanie programu? 

Program opracowuje się w terminie 30 dni od dnia złożenia w przedszkolu lub szkole orzeczenia o potrzebie kształcenia specjalnego lub 30 dni przed upływem okresu, na jaki został opracowany poprzedni program.

Kto koordynuje pracę zespołu?

Pracę zespołu koordynuje wychowawca klasy, do której uczęszcza uczeń, lub inna osoba wyznaczona przez dyrektora przedszkola lub szkoły.

Ile razy spotyka się zespół? Kto może brać udział w jego pracach?

Spotkania zespołu odbywają się w miarę potrzeb. W spotkaniach zespołu mogą także uczestniczyć:

1.  na wniosek dyrektora przedszkola lub szkoły - przedstawiciel poradni psychologiczno-pedagogicznej, w tym poradni specjalistycznej;
2.  na wniosek lub za zgodą rodziców ucznia albo pełnoletniego ucznia - inne osoby, w szczególności lekarz, psycholog, pedagog, logopeda lub inny specjalista.

Jakie są obowiązki zespołu oprócz opracowania IPET- u?

Zespół, nie rzadziej niż raz w roku szkolnym, dokonuje okresowej wielospecjalistycznej oceny poziomu funkcjonowania ucznia, uwzględniając ocenę efektywności pomocy psychologiczno-pedagogicznej udzielanej uczniowi oraz, w miarę potrzeb, dokonuje modyfikacji programu. Oceny poziomu funkcjonowania ucznia i modyfikacji programu dokonuje się, w zależności od potrzeb, we współpracy z poradnią psychologiczno-pedagogiczną, w tym poradnią specjalistyczną. Rodzice ucznia albo pełnoletni uczeń mogą uczestniczyć w opracowaniu i modyfikacji programu oraz dokonywaniu oceny.

Komu należy wydać kopię IPET- u?

Kopię IPET-u oraz kopię wielospecjalistycznej oceny i indywidualnego programu edukacyjno-terapeutycznego i  jego ewaluacji otrzymują rodzice lub pełnoletni uczeń. Na mocy przepisów, nie muszą o to wnioskować. 

Przykładowy IPET

Dzielę się z Wami przykładowym IPET-em. Pamiętajcie, że nie jest to jakakolwiek wyrocznia, możecie zawsze dodawać dane punkty od siebie, zmienić wygląd, kształt czy formę. Natomiast dla początkujących nauczycieli myślę, że może stać się niezbędną pomocą. 

IPET do pobrania w tym linku → ARKUSZ IPET

Bibliografia: 

R. Cybulska, H. Derewlana, A. Kacprzak, K. Pęczek, Uczeń ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi w systemie edukacji w świetle nowych przepisów prawa oświatowego, wyd. ORE, Warszawa 2017.

*Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 28 sierpnia 2017 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie warunków organizowania kształcenia, wychowania i opieki dla dzieci i młodzieży niepełnosprawnych, niedostosowanych społecznie i zagrożonych niedostosowaniem społecznym) → ROZPORZĄDZENIE

Przeczytaj więcej...

Uczeń o specjalnych potrzebach edukacyjnych w klasie szkolnej cz.1.

Dość często słyszy się ostatnio o uczniu ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi. Spotkać ich można, tak naprawdę w każdej placówce oświatowej. W dzisiejszym wpisie powiem Wam, kim tak naprawdę jest uczeń z SPE, jakie zajęcia mogą mu przysługiwać i na jakiej podstawie są one organizowane.

Kim jest uczeń z SPE?  

Uczeń ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi to uczeń, który posiada orzeczenie o kształceniu specjalnym wydawane przez Poradnię Psychologiczno- Pedagogiczną, lub uczeń, który ma trudności w realizowaniu podstawy programowej ze względu na specyfikę funkcjonowania poznawczo- percepcyjnego. Mam tutaj na myśli między innymi dysleksje, dyskalkulie, dysortografię, dysgrafię- myślę, że na te wszystkie "dys" poświęcę również osobny post :) Do uczniów z SPE zaliczają się również dzieci mające ograniczenia zdrowotne (np. choroby przewlekłe) lub środowiskowe (np. dzieci emigrantów, dzieci z rodzin niewydolnych wychowawczo). 

Podsumowując, uczniowie z SPE to: 

• Uczniowie z niepełnosprawnością intelektualną
• Uczniowie niewidomi i słabowidzący
• Uczniowie niesłyszący i słabosłyszący
• Uczniowie z autyzmem
• Uczniowie z niepełnosprawnością ruchową
• Uczniowie z chorobami przewlekłymi
• Uczniowie z ADHD
• Uczniowie z poważnymi zaburzeniami w komunikowaniu się
• Uczniowie ze specyficznymi trudnościami w uczeniu się
• Uczniowie niedostosowani społecznie, zagrożeni niedostosowaniem społecznym
• Uczniowie wybitnie zdolni

Ważne!

Pomocą psychologiczno-pedagogiczną obejmuje się wszystkich uczniów lub wychowanków, którzy tej pomocy potrzebują – nie tylko tych, którzy posiadają orzeczenie lub opinię poradni psychologiczno- pedagogicznej.

Pomoc psychologiczno- pedagogiczna

Główną wskazówką do pracy z dzieckiem z SPE to przede wszystkim rzetelna diagnoza dziecka oparta na obserwacji przez różnych specjalistów, m.in. pedagoga specjalnego, psychologa, nauczyciela wychowawcę, logopedę, lekarza (pediatra, neurolog, itp), rehabilitanta,  którzy współpracują na co dzień z dzieckiem. Bardzo ważnym źródłem informacji są rodzice i w przypadku dziecka z SPE niezwykle istotna jest współpraca z rodzicami. 

Uczeń o specjalnych potrzebach edukacyjnych podlega pomocy psychologiczno- pedagogicznej w szkole, którą organizuje dyrektor placówki. Natomiast osobami udzielającymi pomoc są:

• nauczyciele,
•  wychowawcy grup wychowawczych, 
• specjaliści realizujący w przedszkolu, szkole i placówce zadania z zakresu pomocy psychologiczno-pedagogicznej, w szczególności są to: psycholodzy, pedagodzy, logopedzi, doradcy zawodowi i terapeuci pedagogiczni.

Ważna informacja!

Pomoc psychologiczno-pedagogiczna jest organizowana i udzielana we współpracy: 

• z rodzicami uczniów, 

• z poradniami psychologiczno-pedagogicznymi, w tym poradniami specjalistycznymi, 

• z placówkami doskonalenia nauczycieli, 

• z innymi przedszkolami, szkołami i placówkami, 

• z organizacjami pozarządowymi,

 • z innymi instytucjami i podmiotami działającymi na rzecz rodziny, dzieci i młodzieży.

Cele

Celem udzielanej pomocy jest:

 • wspieranie potencjału rozwojowego ucznia;

 • stwarzanie warunków do aktywnego i pełnego uczestnictwa ucznia w życiu przedszkola, szkoły i placówki; 

• stwarzanie warunków do aktywnego i pełnego uczestnictwa ucznia w środowisku społecznym.

Formy pomocy psychologiczno- pedagogicznej

Pomoc psychologiczno- pedagogiczna może mieć różne formy, m.in.:

• zajęć rozwijających uzdolnienia dla uczniów szczególnie uzdolnionych – w grupach liczących do 8 uczestników; 
• zajęć rozwijających umiejętność uczenia się, w celu podnoszenia efektywności uczenia się uczniów (dotyczy szkół dla dzieci i młodzieży oraz placówek); 
• zajęć dydaktyczno-wyrównawczych dla uczniów mających trudności w nauce, w tym w spełnieniu wymagań edukacyjnych – w grupie liczącej do 8 uczestników (dotyczy tylko szkół dla dzieci i młodzieży); 
• zindywidualizowanej ścieżki kształcenia lub zindywidualizowanej ścieżki realizacji obowiązkowego rocznego przygotowania przedszkolnego dla uczniów, którzy wymagają dostosowania organizacji i procesu nauczania ze względu na trudności w funkcjonowaniu, oraz brak możliwości realizowania 
•  porad i konsultacji; 
•  warsztatów i szkoleń; 
• klas terapeutycznych dla uczniów wymagających dostosowania organizacji i procesu nauczania oraz długotrwałej pomocy specjalistycznej z uwagi na trudności w funkcjonowaniu w szkole czy oddziale wynikające z zaburzeń rozwojowych lub stanu zdrowia na podstawie opinii poradni o potrzebie objęcia pomocą w formie uczęszczania do klasy terapeutycznej, liczącej do 15 uczniów (dotyczy tylko szkół dla dzieci i młodzieży).

Ponadto nauczyciele i specjaliści zatrudnieni w szkole/ przedszkolu zobowiązani są do realizowania zajęć, które opisane są w orzeczeniu/opinii z Poradni Psychologiczno- Pedagogicznej i mogą przybierać takie formy jak:

• zajęć specjalistycznych: 

→korekcyjno-kompensacyjnych dla uczniów z zaburzeniami i odchyleniami rozwojowymi, w tym specyficznymi trudnościami w uczeniu się – w grupie liczącej do 5 uczestników;

→ logopedycznych dla uczniów z deficytami kompetencji i zaburzeniami sprawności językowych – w grupie liczącej do 4 uczestników;

→ rozwijających kompetencje emocjonalno-społeczne dla uczniów przejawiających trudności w funkcjonowaniu społecznym – w grupie liczącej do 10 uczestników; 

 →innych zajęć, o charakterze terapeutycznym dla uczniów zaburzeniami i odchyleniami rozwojowymi mających problemy z funkcjonowaniem oraz z aktywnym i pełnym uczestnictwem w życiu przedszkola, szkoły lub placówki – w grupie liczącej do 10 uczestników – jak np. terapia psychologiczna; 

• zajęć związanych z wyborem kierunku kształcenia i zawodu dla uczniów wymagających zajęć uzupełniających w zakresie doradztwa zawodowego (dotyczy szkół podstawowych i ponadpodstawowych w tym dla dorosłych);
•  porad i konsultacji; 
• warsztatów i szkoleń.

Dokumentacja ucznia ze SPE

Pierwszy krok, który muszą podjąć nauczyciele to obserwacja każdego ucznia, który być może znajduje się w grupie dzieci wymagających pomocy psychologiczno- pedagogicznej. 

Polecam do tego przygotowany ARKUSZ OBSERWACJI UCZNIA, do ściągnięcia tutaj→ ARKUSZ. 

Kolejnym ważnym dokumentem jest IPET (Indywidualny Program Edukacyjno- Terapeutyczny) napisany przez cały zespół specjalistów pracujący z dzieckiem i co ważne na podstawie orzeczenia o potrzebie kształcenia specjalnego! 

O IPETcie przeczytacie tutaj: https://bluefingersbywiola.blogspot.com/2019/09/uczen-o-specjalnych-potrzebach_16.html

Należy zwrócić uwagę na dwa dokumenty, które tworzy się dwa razy w ciągu roku szkolnego, najczęściej na końcu I i II semestru. Są to: ARKUSZ WIELOSPECJALISTYCZNEJ OCENY POZIOMU FUNKCJONOWANIA UCZNIA oraz OCENA EFEKTYWNOŚCI POMOCY PSYCHOLOGICZNO- PEDAGOGICZNEJ. O tych dwóch dokumentach również  przeczytacie na blogu:

WOPFU: https://bluefingersbywiola.blogspot.com/2019/09/uczen-o-specjalnych-potrzebach_18.html 

OEPPP: https://bluefingersbywiola.blogspot.com/2021/06/uczen-o-specjalnych-potrzebach.html

Ponadto należy zwrócić uwagę, że wszystkie zajęcia z zakresu pomocy- psychologiczno- pedagogicznej są dokumentowane w odpowiednich dziennikach przez nauczycieli i specjalistów. 

Mam nadzieję, że choć trochę rozjaśniłam Wam temat pomocy psychologicznej- pedagogicznej. Jakie macie doświadczenia w tym temacie? 

Bibliografia:
Romana Cybulska, Hanna Derewlana, Agnieszka Kacprzak, Katarzyna Pęczek, Uczeń ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi w systemie edukacji w świetle nowych przepisów prawa oświatowego, Ośrodek Rozwoju Edukacji, Warszawa, 2017.  

Przeczytaj więcej...