Dzień Zdrowia Psychicznego przypada 10 października. Przy okazji tego dnia podrzucam Wam małą dawkę wiedzy o depresji. Artykuł ten również ukazał się na stronie internetowej mojej szkoły.
~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
Depresja jest chorobą i należy do tych przeżyć, które trudno wyrazić słowami. Depresją w języku potocznym najczęściej określamy reakcję na trudne wydarzenie. Dzieci i młodzież czasami odczuwają smutek spowodowany niespełnioną miłością czy gorszą oceną ze sprawdzianu. Jednak depresja to choroba. Jest to klinicznie rozpoznany zespół depresyjny, który charakteryzuje się długotrwałością, szkodliwością i poważnym stanem, który objawia się nadmiernym obniżeniem nastroju oraz innymi objawami psychicznymi, behawioralnymi i fizycznymi.
Objawy depresji u dzieci i młodzieży
Objawy depresji dziecięcej i młodzieńczej przypominają objawy depresji osób dorosłych:
- Smutek, przygnębienie – u dzieci i młodzieży może objawiać się poprzez płaczliwość, rozdrażenienie, napady złości.
- Zobojętnienie, trudność w przeżywaniu radości- dziecko nie cieszy się z tego, co wcześniej sprawiało mu radość.
- Zniechęcenie- dziecko porzuca swoje ulubione aktywności, hobby, nie chce spotykać się z rówieśnikami, niechętnie realizuje codzienne czynności (obowiązki domowe, nauka, higiena).
- Nieumiejętność poradzenia sobie z krytyką, uwagami ze strony otoczenia- zdarzają się wybuchy płaczu, złości nieadekwatne do sytuacji.
- Negatywne schematy myślowe na temat świata i siebie (niska samoocena) – dziecko jest pesymistyczne, negatywnie ocenia swój wygląd, umiejętności, otaczającą rzeczywistość.
- Poczucie bycia niepotrzebnym- doszukuje się winy w sobie, twierdzi, że innym będzie lepiej bez niego.
- Niepokój, napięcie, zdenerwowanie- dziecko nie potrafi wskazać źródła lęku, jest zdenerwowane.
- Zmiana wzorca snu – trudności z zasypianiem lub wczesne wybudzanie.
- Wzrost lub spadek apetytu.
- Podejmowanie zachowań ryzykownych- próbując zapanować nad lękiem, niską samooceną wpada w „złe towarzystwo”, próbuje środków psychoaktywnych, podejmuje zachowania agresywne lub autoagresywne.
- Objawy psychotyczne (w ciężkim przypadku depresji)- pojawiają się rzadziej u dzieci, częściej u nastolatków i objawiają się poprzez słyszenie negatywnego głosu na temat swojego zachowania, umiejętności, głos, który obwinia, zachęca do autoagresji.
- Myśli rezygnacyjne, samobójcze oraz próby samobójcze.
Ponadto typowymi zachowaniami świadczącymi o depresji u dzieci i młodzieży są:
- Trudności w funkcjonowaniu szkolnym np. trudności w koncentracji uwagi, mimo nauki gorsze oceny, zwiększona absencja, unikanie lekcji, na których są przewidziane sprawdziany, spóźnianie się na lekcje.
- Trudności w usiedzeniu w miejscu, bez ruchu, niepokój manipulacyjny np. kręcenie włosów, skubanie skórek u paznokci, pociąganie ubrań. Zachowania te pozostawione często w kontraście z spowolnieniem psychoruchowym, cichym wypowiadaniem się.
- Wzmożona drażliwość, częste złości, napady płaczu.
- Odmowa współpracy, wręcz aspołeczność.
- Uskarżanie się na różne objawy takie jak bóle głowy, brzucha, ramion, nóg pomimo braku przyczyny somatycznej.
Przyczyny depresji
Przyczyną wystąpienia depresji są złożone współdziałania wielu czynników biologicznych, psychologicznych, społecznych i środowiskowych. Do najczęstszych przyczyn depresji u dzieci i nastolatków należą:
- Zaburzenie równowagi pomiędzy substancjami biochemicznymi w mózgu,
- Czynnik genetyczny,
- Środowisko i atmosfera rodzinna (np. utrata ukochanej osoby, rozwód rodziców),
- Sytuacja szkolna dziecka (np. niepowodzenia szkolne, przemoc rówieśnicza, atmosfera napięcia w klasie).
Leczenie
Jak zapobiegać depresji u dzieci i młodzieży?
Ważną profilaktyką zdrowia psychicznego jest świadomość, że depresja jest chorobą, którą należy leczyć. Wcześniejsze rozpoczęcie leczenia ma lepsze rokowania. Ważną informacją jest to, że depresja u dzieci jest wyleczalna, istnieje niskie ryzyko pojawiania się kolejnych epizodów depresyjnych w przyszłości.
Ponadto, dbanie o zdrowia psychicznego jest tak samo ważne jak zdrowie fizyczne. Podstawowymi działaniami są między innymi:
- Aktywność fizyczna,
- Odpowiednia ilość snu,
- Zdrowe odżywanie,
- Ograniczenie stresu,
- Relaksacja.
Gdzie szukać pomocy?
Rodzicu, jeśli zauważysz wyżej opisane objawy, które utrudniają funkcjonowanie dziecka w domu, w szkole, w grupie rówieśniczej i/ lub utrzymują się dłużej niż 2 tygodnie zgłoś się po fachową pomoc.
Nauczycielu, koniecznie zgłoś niepokojące Cię objawy rodzicowi!
1. Jeśli zauważysz niepokojące zachowania u dziecka / nastolatka możesz skontaktować się z bezpłatną infolinią Telefonu dla Rodziców i Nauczycieli w sprawie Bezpieczeństwa Dzieci 800 100 100. [www.800100100.pl]
1. Jeśli zauważysz niepokojące zachowania u dziecka / nastolatka możesz skontaktować się z bezpłatną infolinią Telefonu dla Rodziców i Nauczycieli w sprawie Bezpieczeństwa Dzieci 800 100 100. [www.800100100.pl]
2. Ponadto można zadzwonić do Antydepresyjnego Telefonu Zaufania Fundacji ITAKA 22 484 88 01 [stopdepresji.pl]
3. Skorzystaj z konsultacji lekarza wyspecjalizowanego w psychiatrii dzieci i młodzieży, ewentualnie skorzystaj z konsultacji z psychologiem lub lekarzem pediatrą, który w razie potrzeby skieruje do odpowiedniego lekarza psychiatry.
4. Sytuacją, kiedy bezwzględnie należy poszukiwać pomocy lekarza psychiatry jest zagrożenie samobójstwem.
Źródło:
1. Radziwiłłowicz W., Depresja
u dzieci i młodzieży. Analiza systemu rodzinnego- ujęcie kliniczne.,
Oficyna Wydawnicza Impuls, Kraków, 2010.
2.
Kicińska
L., Depresja u dzieci i nastolatków. Na
co zwracać uwagę?, w: https://rodzice.fdds.pl/ [ 06.10.2022].
3.
Turno
M. One są wśród nas. Dziecko z depresją w
przedszkolu i szkole. Ośrodek Rozwoju Edukacji Ministerstwa Edukacji
Narodowej. 2010.
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz