Jak budować odporność psychiczną dziecka?

     W dzisiejszym dynamicznym i nieprzewidywalnym świecie, budowanie odporności psychicznej u dzieci jest niezwykle ważne. Wszyscy jesteśmy świadomi, że dzieci stają w obliczu różnych wyzwań i stresujących sytuacji zarówno w szkole, jak i w życiu codziennym. Dlatego warto zastanowić się, w jaki sposób rodzice i nauczyciele mogą pomóc dzieciom w rozwijaniu odporności psychicznej, aby mogły skutecznie radzić sobie z trudnościami i osiągać sukcesy zarówno teraz, jak i w przyszłości. W tym artykule postaram się zaprezentować kilka praktycznych wskazówek i narzędzi, które mogą okazać się pomocne w tym procesie. Zachęcamy do zapoznania się z treścią artykułu, który zawiera cenne informacje dla wszystkich rodziców i nauczycieli, dążących do wzmocnienia odporności psychicznej swoich dzieci.

Odporność psychiczna- definicja i składniki 

    Odporność psychiczną można zdefiniować jako zdolność jednostki do radzenia sobie z trudnościami emocjonalnymi, stresem i innymi trudnościami życiowymi. Jest to siła wewnętrzna, umiejętność, która pozwala utrzymać równowagę i elastyczność w obliczu różnorodnych sytuacji życiowych, a także zdolność do szybkiego adaptowania się do zmieniających się warunków. Odporność psychiczna obejmuje umiejętność rozpoznawania, akceptowania i regulacji własnych emocji, pozytywne myślenie, zdolność do budowania i utrzymywania zdrowych relacji interpersonalnych oraz elastyczne podejście do rozwiązywania problemów.

Jak budować odporność psychiczną dziecka?

    Odporność psychiczna jest kluczową cechą, która przyczynia się do zdrowego rozwoju i dobrego samopoczucia dzieci. Odporność psychiczna odnosi się do zdolności jednostki do radzenia sobie z trudnościami, stresującymi sytuacjami, przeciwnościami losu oraz dostrzegania szans i możliwości, nawet w trudnych momentach. Budowanie odporności psychicznej dzieci jest istotne, ponieważ umożliwia im skuteczne radzenie sobie z przeciwnościami, a także pomaga w osiągnięciu sukcesu i satysfakcji w życiu.

    Pierwszym krokiem w budowaniu odporności psychicznej u dzieci jest zapewnienie im bezpiecznego i kochającego środowiska. Rodzice i opiekunowie powinni sprawiać, że dzieci czują się akceptowane, doceniane i kochane. Stabilne relacje emocjonalne, związane z obecnością opieki i wsparcia, są niezbędne do budowania pewności siebie i zaufania u dzieci.

    Kolejnym ważnym czynnikiem jest rozwijanie umiejętności samodzielności i regulowania emocji. Dzieci, które są w stanie rozpoznawać i wyrażać swoje emocje, łatwiej radzą sobie z trudnościami i stresującymi sytuacjami. Rodzice i nauczyciele powinni uczyć dzieci technik radzenia sobie ze stresem. 

    Ważne jest również zachęcanie dzieci do stawiania sobie celów i trudzenia się w ich realizacji czyli podejmowanie wyzwań. Dzieci, które doświadczają sukcesów i osiągają swoje cele, rozwijają wiarę we własne możliwości i zwiększają swoją odporność psychiczną. Rodzice powinni pomagać dzieciom w identyfikowaniu swoich celów, określaniu kroków, które należy podjąć, i utrzymaniu motywacji w dążeniu do ich osiągnięcia.

    Ważną rolę w budowaniu odporności psychicznej u dzieci odgrywa również rozwijanie umiejętności społecznych. Należy uczyć dzieci, jak nawiązywać i utrzymywać zdrowe relacje z innymi ludźmi. Dzięki dobrze rozwiniętym umiejętnościom społecznym dzieci mogą łatwiej radzić sobie z trudnościami, rozwiązywać konflikty i współpracować z innymi.

    Nie można także zapominać o zachęcaniu dzieci do pozytywnego myślenia i kształtowania optymistycznego podejścia do życia. Rodzice powinni uczyć dzieci, że niepowodzenia, popełnianie błędów są częścią życia, ale można nauczyć się z nich wiele i zawsze istnieje możliwość poprawy. Wpajanie dzieciom pozytywnego sposobu patrzenia na świat i szukania rozwiązań zamiast skupiania się na problemach jest kluczowym elementem budowania odporności psychicznej.

    Wszystkie te działania powinny być podejmowane w sposób systematyczny i konsekwentny, aby zapewnić jak największe korzyści dla rozwoju odporności psychicznej u dzieci. Budowanie tej cechy nie jest procesem jednorazowym, ale wymaga czasu, cierpliwości i zaangażowania ze strony rodziców, opiekunów i innych osób bliskich dziecku.

  Polecana litereatura

    O budowaniu dziecięcej odporności psychicznej dowiesz się więcej z nowości Gdańskiego Wydawnictwa Psychologicznego o tytule Dziecko odporne psychicznie. Jak wychowywać odważne i otwarte dzieci w świecie pełnym lęku? Muniya S. Khanna, Philip C. Kendall. Jest to niezwykle wartościowe narzędzie dla rodziców, nauczycieli i opiekunów, którzy starają się zrozumieć i pomóc dzieciom radzić sobie z lękiem i stresującymi sytuacjami.

    Książka jest napisana w sposób przystępny i zrozumiały, dzięki czemu czytelnik może łatwo przyswoić prezentowane w niej informacje i strategie. Autorzy opierają się na najnowszych badaniach i teoriach z dziedziny psychologii, aby dostarczyć czytelnikom nie tylko solidnych podstaw, ale także realistycznych i skutecznych technik wychowawczych.

    Książka oferuje różnorodne praktyczne i konkretne strategie, które można zastosować w celu wsparcia dziecka w radzeniu sobie z trudnymi sytuacjami.  Autorzy kładą nacisk na rozmowę z dziećmi i słuchanie ich uczuć i myśli. Przedstawiają różne techniki takie jak uczenie umiejętności radzenia sobie ze stresem, nauka pozytywnego myślenia, terapia poznawczo-behawioralna i techniki relaksacyjne. Te narzędzia są łatwe do zastosowania w praktyce i mogą przynieść pozytywne rezultaty. Jednym z mocniejszych punktów książki jest również skupienie na budowaniu wzmacniającej i wspierającej relacji między rodzicami a dziećmi. Autorzy podkreślają wagę sposobu komunikacji z dzieckiem, budowanie pewności siebie i zrozumienia. Dają praktyczne wskazówki dotyczące konstruktywnego rozwiązywania konfliktów i skoncentrowania się na pozytywnych aspektach.

STOP- czyli jak pomóc dziecku?

Akronim STOP jest swojego rodzaju narzędziem, strategią do radzenia sobie... z lękiem, trudnościami. Bardzo szczegółowo ta strategia omówiona jest w wyżej polecaje przeze mnie książce. 

S- Strach mnie bierze? 

T- Teraz wydarzy się coś złego!

O- Odrzucam bierność

P- Poradziłam/ Poradziłem sobie!

    Pierwszym krokiem w radzeniu sobie z trudnością jest stworzenie świadomości o tym co czuje, następuje rozpoznaniu emocji. Przy czym warto, w tym kroku zwrócić uwagę na fizyczne objawy danej emocji. 

    Drugim krokiem jest zatrzymanie się, po to, aby zastanowić się nad swoimi przewidywaniami, swoimi myślami. Warto spojrzeć w tym kroku na inną perspektywę danej sytuacji, czy aby na pewno nasze myśli trafnie oddają sytuację. To jest też krok, w którym zatrzymując się dajemy sobie szansę na refleksję i ocenę sytuacji. 

    Trzecim krokiem jest działanie czyli stawanie przed wyzwaniem. Jest to krok, który opiera się na obserwacji, własnej świadomości. na Tym etapie dokonujemy decyzję jakie podejmiemy działanie, jaka postawa będzie najbardziej pomocna, aby sobie z trudną sytuacją poradzić. 

Ostatnim krokiem jest rezultat działania. Pamiętajmy, że nieważne jaki będzie skutek działania to dziecko podejęło trud, jakiekolwiek działanie i za to powinniśmy być dumni i pokazać dziecku, że to świetna lekcja i nauka poprzez doświadczenie. 

Podsumowanie

Odporność psychiczna jest niezwykle ważną cechą, która może wpływać na  zdrowie psychiczne dziecka. W budowaniu odporności psychicznej  pamiętaj o ważnych jej składnikach:

1. Miłość i wsparcie rodziny: dzieci potrzebują poczucia bezwarunkowej miłości i wsparcia ze strony rodziny. Więź rodzinna, akceptacja i zrozumienie mogą pomóc dziecku w rozwoju psychicznym.

2. Zdrowe relacje społeczne: umożliwianie dziecku nawiązywania zdrowych relacji z rówieśnikami, nauczycielami i innymi ważnymi osobami może wpływać na jego poczucie bezpieczeństwa i wsparcia emocjonalnego.

3. Samoocena i pozytywne myślenie: umożliwienie dziecku rozwijania pozytywnej samooceny, pewności siebie i optymizmu może pomóc w budowaniu odporności psychicznej. Ważne jest przekazanie wiary w siebie i zdolności dziecka.

4. Wyrażanie emocji: dzieci powinny mieć przestrzeń do wyrażania swoich emocji (każdych, tych trudnych również). Nauczanie dziecka, jak regulować emocję, może pomóc w budowaniu odporności psychicznej.

5. Umiejętność radzenia sobie ze stresem: dzieci powinny być uczone, jak radzić sobie ze stresem i trudnościami życiowymi. Nauczanie strategii radzenia sobie, takich jak głębokie oddychanie, medytacja, rozmowy, sport lub czas dla siebie, może pomóc w rozwijaniu odporności psychicznej.

6. Czas wolny i relaks: umożliwianie dziecku czasu wolnego i relaksu jest istotne w budowaniu odporności psychicznej. Dzieci powinny mieć okazję do zabawy, odpoczynku i samodzielnego odkrywania swoich zainteresowań.

7.Wsparcie i pomoc w sytuacjach trudnych: rodzice i inni opiekunowie powinni być dostępni dla dziecka w trudnych sytuacjach, zapewniać mu wsparcie emocjonalne i pomagać w rozwiązaniu problemów.

Pamiętaj, gdy cokolwiek zaniepokoi Cię w rozwoju dziecka, skonsultuj się ze specjalistą, m.in. psychologiem dziecięcym. 

Daj znać, czy artykuł okazał się przydatny!

Podstawowe informacje

Tytuł: Dziecko odporne psychicznie. Jak wychowywać odważne i otwarte dzieci w świecie pełnym lęku?

Autorzy: Muniya S. Khanna, Philip C. Kendall

Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne

Cena okładkowa: 59,90 zł