Plakatów Afirmacyjne dla Rodziców i Uczniów do gabinetu szkolnych specjalistów

    Z radością informuję o wprowadzeniu do sprzedaży kolekcji plakatów afirmacyjnych, które stworzyłam z myślą o wspieraniu zarówno rodziców, jak i uczniów. W dzisiejszym, często pełnym wyzwań świecie, pozytywne przesłania mogą stanowić nieocenione wsparcie w budowaniu zdrowego środowiska szkolnego. Plakaty to nie tylko dekoracja, ale przede wszystkim narzędzie do budowania pewności siebie, wzmacniania więzi  i kreowania atmosfery sprzyjającej rozwojowi osobistemu.

plakaty skierowane do uczniów

    W zestawie plakatów skierowanych do uczniów znajdziesz 7 plakatów. Oto przykładowe afirmacje:

"Tutaj Twoje słowa są bezpieczne. Możesz nam zaufać."

"Tutaj emocje są ważne. Możesz o nich mówić."

W zestawie plakatów skierowanych do rodziców znajdziesz 5 plakatów. Oto przykładowe afirmacje:

"Twoje zaangażowanie ma ogromne znaczenie. Wspólnie możemy pomóc Twojemu dziecku osiągnąć sukces."

"Jesteśmy tutaj, aby pomóc. Nie jesteś sam/a." 

plakaty skierowane do rodziców

Jak Zamówić?

Koszt każdego pakietu z plakatami to 10 zł. Plakaty są dostępne w moim sklepie internetowym: https://www.naffy.io/wioletta-ginter

Jak Ci się podoba pomysł udekorowania gabinetu szkolnych specjalistów?

Przeczytaj więcej...

Praktyczny przewodnik po integracji sensorycznej: Jak wspierać dziecko w codziennych wyzwaniach

    W dzisiejszych czasach coraz więcej rodziców i opiekunów dzieci staje przed wyzwaniem zrozumienia, dlaczego ich pociechy zmagają się z trudnościami w codziennym funkcjonowaniu. Często te trudności związane są z zaburzeniami przetwarzania sensorycznego, które mogą wpływać na zdolność dziecka do koncentracji, samoregulacji oraz nauki. Książka Integracja sensoryczna. Jak pomóc dziecku z zaburzeniami przetwarzania sensorycznego w rozwijaniu umiejętności samoregulacji i nauce uważności Stephanie M. Foster stanowi cenny przewodnik dla każdego, kto pragnie lepiej zrozumieć te wyzwania i dowiedzieć się, jak skutecznie wspierać dziecko w jego rozwoju. W tej recenzji przyjrzę się kluczowym zagadnieniom poruszanym przez autorkę, ocenię praktyczne porady oraz omówię, w jaki sposób książka może pomóc zarówno rodzicom, jak i specjalistom w codziennej pracy z dziećmi borykającymi się z zaburzeniami integracji sensorycznej.

    Integracja sensoryczna. Jak pomóc dziecku z zaburzeniami przetwarzania sensorycznego w rozwijaniu umiejętności samoregulacji i nauce uważności to pozycja, która z pewnością zainteresuje rodziców, nauczycieli i terapeutów pracujących z dziećmi zmagającymi się z problemami w zakresie przetwarzania sensorycznego. Książka ta stanowi przystępny przewodnik po złożonym świecie integracji sensorycznej, dostarczając jednocześnie praktycznych wskazówek, jak wspierać dzieci w ich codziennych wyzwaniach. Została napisana przez terapeutkę zajęciową z ponad 30-letnim stażem pracy i zawiera 60 pomysłów na ćwiczenia dla dzieci w wieku 3-12 lat oraz omówienie, czym są zaburzenia przetwarzania sensorycznego, samoregulacja oraz uważność. 

    Autorka w klarowny sposób wyjaśnia, czym jest integracja sensoryczna, opisuje funkcjonowanie poszczególnych zmysłów, zarówno pierwszoplanowych, jak i drugoplanowych, takich jak zmysł proprioceptywny. Przedstawia różne typy trudności sensorycznych, takie jak nadwrażliwość lub niedowrażliwość na bodźce.

    Jednym z największych atutów tej książki jest jej praktyczne podejście. Autorka nie tylko teoretyzuje na temat integracji sensorycznej, ale przede wszystkim dostarcza konkretnych strategii i narzędzi, które rodzice mogą wdrożyć w codziennym życiu, a nauczyciele podczas zajęć terapeutycznych. Wskazówki i pomysły na zabawy są dostosowane do różnych poziomów trudności, co sprawia, że można je łatwo zaadaptować do indywidualnych potrzeb dziecka.

    Ta książka to zbiór ciekawych pomysłów na zabawę, inspiracja na zajęcia terapeutyczne dla dzieci z zaburzeniami przetwarzania sensorycznego, ale również dla tych dzieci, które takich trudności nie mają. Podoba mi się to, że każde ćwiczenie jest dokładnie opisane, uwzględnione zostały, m.in.:

•  kategoria ćwiczeń, dzięki czemu łatwo dopasować do realizację do potrzeb dziecka;
• potrzebne przedmioty;
• konkretna instrukcja przeprowadzenia ćwiczenia;
• przy niektórych zabawach została również uwzględniona zasada bezpieczeństwa.

    Moim zdaniem jest to wartościowa lektura, która dostarcza zarówno podstawowej wiedzy, jak i zawiera inspiracje na zabawy, zajęcia, które z powodzeniem można przeprowadzić w domu, jak i w przedszkolu, szkołę. Ćwiczenia sprawdzą się jako urozmaicenie zajęć rewalidacyjnych, wczesnego wspomagania rozwoju dziecka, terapeutycznych. 

Jak Ci się podoba? 

Przeczytaj więcej...

Techniki wspierające adaptację uczniów do nowego roku szkolnego

Adaptacja do nowego roku szkolnego

    Adaptacja do nowego roku szkolnego może być wyzwaniem dla wielu uczniów. Powrót do szkolnej rutyny, nowi nauczyciele, nowe klasy i nowe zasady mogą wywoływać stres i niepokój, szczególnie u dzieci z trudnościami adaptacyjnymi. Ten artykuł jest dla  nauczycieli, którzy pracują z uczniami z edukacji wczesnoszkolnej, gdzie zmiany (przejście z przedszkola do szkoły) są szczególnie duże. Proponowane techniki wspierające sprawdzą się również w klasie czwartej oraz w klasach, gdzie są uczniowie ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi. 

    Wsparcie uczniów w procesie zmiany jest kluczowe, aby zapewnić im komfort i bezpieczeństwo oraz odpowiednio wcześniej przygotować do nadchodzących zmian. 

W tym artykule znajdziesz kilka technik, które mogą ułatwić w łagodniejszym przejściu do szkolnej rzeczywistości. 

Stworzenie bezpiecznego i przyjaznego środowiska

    Pierwsze tygodnie w nowej klasie, z nowymi kolegami, nauczycielami to źródło stresu i niepewności. Koniecznie należy zadbać o budowanie relacji i zapewnienie bezpieczeństwa. Na początku roku szkolnego skup się na budowaniu pozytywnej atmosfery w klasie, zaufania i wzajemnego szacunku. 

Techniki wspierające budowanie przyjaznego środowiska w klasie:

• powitalne rozmowy - każdy dzień lub tydzień możesz rozpoczynać krótką rozmową z uczniami na temat ich samopoczucia, doświadczeń, emocji. 
• kontrakt klasowy - ustal wraz z uczniami zasady panujące w klasie. 

Stworzenie stałej rutyny i harmonogramu 

    Rutyna daje dzieciom poczucie kontroli, przewidywalności i  bezpieczeństwa. Zadbaj o to, aby uczniowie wiedzieli, co się może wydarzyć w ciągu dnia, czego będziesz od nich oczekiwać. Dzięki temu uczniowie będą bardziej zrelaksowani, a uczniom ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi (np. z ADHD, ze spektrum autyzmu) będzie łatwiej sprostać Twoim wymaganiom. 

Techniki, które ułatwią Ci stworzenie rutyny:

• codzienny plan lekcji - nie chodzi tutaj o przedstawienie tygodniowego planu lekcji, ale o pokazanie, co na danej lekcji będziecie robić. Ważne jest, aby był wywieszony w widocznym miejscu w klasie. W klasach młodszych zaleca się obrazkowy plan, w klasach starszych może być pisany. 
• stałe pory dnia - ustalenie stałych pór na przerwy, na zabawy na boisku, placu zabaw, chodzi o to, aby mniej więcej, stałe punkty dnia były o podobnym czasie. 
• zabawy wstępne i końcowe - zadbaj o odpowiednie przywitanie i zakończenie zajęć. Na początku dnia możesz zaproponować klasową tradycje przywitania się w jakiś sposób lub rozpocząć dzień porannym kręgiem, w którym każdy będzie mógł powiedzieć o swoich uczuciach lub zabawami integracyjnymi. Na zakończenie dnia zachęcam do zabaw relaksujących, wyciszających. 

Ułatwienia wizualne i komunikacja

    W klasie stosuj grafiki, piktogramy, które ułatwią uczniom zrozumienie i zapamiętanie informacji. Ich stosowanie ułatwia szczególnie dzieciom z trudnościami w komunikacji, z afazją, z niepełnosprawnością intelektualną.  

Techniki, ułatwienia wizualne to na przykład: 

• piktogramy i obrazki - stosuj je w sprawach organizacyjnych, ale również w przedstawianiu instrukcji, zasad. 
• tablice wizualne- na których przedstawisz plan dnia, zadania do wykonania, lub oczekiwane zachowania. 
• kolorowe oznaczenia - dla różnych aktywności, materiałów szkolnych w klasie, co może ułatwić dzieciom nawigację w ciągu dnia. 

Strefa relaksu i wsparcie emocjonalne

    Strefa, kącik relaksu w klasie pozwala na wyciszenie trudnych emocji, uspokojenie się, zmniejszenie przebodźcowania. W takiej strefie relaksu może znaleźć się większy karton z poduszkami, namiot dla dzieci, w którym będą lampki, książki, gniotki. Ustal z dziećmi, kiedy i w jaki sposób mogą korzystać z takiej strefy. Taka strefa to idealne miejsce dla każdego, ale szczególnie ważne dla dzieci ze spektrum autyzmu, ADHD, z trudnościami w zachowaniu i emocji. 

Inne techniki: 

• techniki relaksujące - czyli w ramach na przykład przerw śródlekcyjnych stosowanie różnych zabaw relaksujących np. głębokie oddychanie, ruch, wizualizacje, proste ćwiczenia mindfulness. Więcej o zabawach relaksujących przeczytasz tutaj: https://bluefingersbywiola.blogspot.com/2020/04/zabawy-relaksujace-dla-dzieci-ale-tez-i.html
• wsparcie emocjonalne - regularne rozmowy z uczniami o ich emocjach, doświadczeniach. Możesz wykorzystać różne karty pomocnicze np. Głaskotki wyd. Klett lub skalę emocji "emocjometr" do wyrażania emocji. 

Indywidualizacja nauczania

    Każdy uczeń ma indywidualne potrzeby, dlatego na samym początku spróbuj zrobić diagnozę tych potrzeb. Poznaj każdego ucznia, zorientuj się jakie potrzeby mają Twoi uczniowie i spróbuj się do nich dostosować. 

Potrzeby edukacyjne mogą być związane z tempem uczenia się, preferowanym stylem uczenia się.

Techniki, które ułatwią Ci indywidualizację nauczania:

• stosowanie różnorodnych metod nauczania.
• różnicowanie zadań - twórz zadania o różnorodnych poziomach trudności lub stylach pracy.
• mapa osiągnięć/ metoda portfolio - każdy uczeń może prowadzić własną mapę osiągnięć, w której zapisuje, rysuje swoje postępy, co pozwala też na bieżąco monitorować indywidualne potrzeby uczniów. 
• karty "już skończyłem, i co teraz?" - czyli zadania i aktywności dla uczniów, którzy wykonali już zadanie a reszta klasy jeszcze pracuje. 

Wspieranie samodzielności i odpowiedzialności 

    Naszym zadaniem jest wspieranie u uczniów samodzielności i odpowiedzialności za proces nauki. Warto stopniowo wprowadzać zadania, które wymagają od uczniów większej samodzielności. 

Techniki:

• planery i harmonogramy - zachęcaj uczniów do korzystania z planerów i harmonogramów, które ułatwiają naukę ( pomysł do zrealizowania w klasach straszych).
• zadania wybierane przez uczniów - daj możliwość wyboru zadań do wykonania z kilku opcji, co pozwoli na zwiększeni zaangażowania i kontroli nad procesem nauki. 
• projekty długoterminowe, prace w grupach - stosuj metodę projektów, dzięki czemu uczniowie uczą się planowania i odpowiedzialności za realizację zadań. 

Udzielenie informacji zwrotnej

    Udzielanie konstruktywnej informacji to podstawa skutecznego nauczania. Dobrze jest dawać uczniów konkretne wskazówki, co mogą poprawić oraz jak mogą dalej się rozwijać. 

Techniki:

• ocenianie kształtujące - przekazywanie na bieżąco informacji zwrotnej dotyczącej postępów, dokonywanie ewaluacji własnej pracy i nauki. 
• samoocena i refleksja - zachęcanie uczniów do regularnej samooceny swoich prac oraz refleksji nad własnym rozwojem.
• udzielanie wzmocnień pozytywnych za włożony wkład pracy, wysiłek w wykonanie zadania. 

Promowanie pozytywnego nastawienia do nauki

    Motywowanie do nauki to jedno z podstawowych zadań każdego nauczyciela. Od początku roku szkolnego promuj pozytywne nastawienie do nauki, pokazuj, że błędy są naturalną częścią procesu uczenia się i, że każda trudność to wyzwanie i szansa na rozwój. Możesz stosować elementy grywalizacji takie jak odznaki, rywalizacje zespołowe, stosowanie różnorodnych gier, zarówno planszowych, jak i internetowych. Pamiętaj o celebracji sukcesów, bo to one budują pewność siebie i motywację do dalszej pracy. 

Współpraca z rodzicami 

Rodzice odgrywają znaczącą rolę w procesie adaptacji. Współpraca z nimi zapewnia spójne wsparcie dla ucznia. Ustal formę współpracy z rodzicami np. regularne spotkania, konsultacje, wymianę informacji przez dziennik elektroniczny. 

    Mam nadzieję, że proponowane przeze mnie techniki wspierające adaptację pomogą Ci w rozwijaniu u uczniów umiejętności niezbędnych do radzenia sobie z wyzwaniami edukacyjnymi. 

Jakie techniki wspierające adaptację stosujecie w swoich klasach? Podzielcie się swoimi doświadczeniami i pomysłami w komentarzach! Razem możemy stworzyć lepsze warunki dla rozwoju naszych uczniów.

Przeczytaj więcej...

Sytuacje z gabinetów szkolnych specjalistów Case study czterech różnych problemów uczniów, cz.2

    Praca szkolnych specjalistów bywa trudna i często nieprzewidywalna. Pewnie każdy, kto pracuje w szkole jako pedagog czy psycholog wie, co mamy na myśli :) Nie oznacza to jednak, że nie jest przyjemna, ale trzeba mieć na uwadze, że nie zawsze udaje się pracować według ściśle określonego planu. Wiele sytuacji dzieje się niespodziewanie, dlatego też trzeba być gotowym na nieustanne wyzwania. Dzisiaj z @pedagogonline zapraszamy Was na drugą część naszego artykułu, który ostatnio bardzo przypadł Wam do gustu. Sytuacje z gabinetów szkolnych specjalistów, czyli case study czterech różnych problemów uczniów - część druga.

Pierwszą część artykułu znajdziesz tutaj: https://bluefingersbywiola.blogspot.com/2024/04/sytuacje-z-gabinetow-szkolnych.html

Sytuacja pierwsza 

 Śmierć rodzica ucznia 

Opis przypadku: W jednej klasie nauczycielka dostała informację od rodzica z klasy o śmierci jednego z rodziców jej ucznia. 

Działania, jakie należy podjąć: W pierwszej kolejności należy porozmawiać z klasą, aby przygotować ich na tę sytuację. Warto zaprosić pedagoga lub psychologa na pogadankę o tym, jak mogą poradzić sobie z zaistniałą sytuacją, jak rozmawiać, jak wspierać swojego kolegę. 

Gdy uczeń wróci już do szkoły, warto z nim porozmawiać, zapytać o samopoczucie, poinformować, że w każdej sytuacji może zwrócić się do wychowawcy, szkolnych specjalistów. Pamiętaj o tym, aby dać uczniowi przestrzeń, nie naciskaj, jeśli z takiej pomocy nie będzie chciał skorzystać. 

Dobrą  praktyką będzie zadzwonienie do rodzica i zaoferowanie pomocy psychologiczno-pedagogicznej, np. w formie konsultacji z psychologiem lub pedagogiem. W takiej sytuacji niezbędna jest ścisła współpraca z wychowawcą. Warto z nim porozmawiać, ustalić konkretne działania. 

Sytuacja druga 

Pojawienie się nauczyciela współorganizującego kształcenie specjalne w klasie  

Opis przypadku:  Uczeń miał trudności w relacjach rówieśniczych, z aktywnym uczestnictwem w lekcji, często przeszkadzał, miał trudności w regulacji emocji, zdarzały się ucieczki z klasy/szkoły. Pojawiały się częste skargi ze strony innych rodziców o uniemożliwieniu prowadzenia lekcji, o trudnych zachowaniach. We współpracy z pedagogiem i wychowawcą udało się przekonać matkę ucznia do pogłębionej diagnozy w poradni psychologiczno-pedagogicznej. W klasie pojawia się nauczyciel współorganizujący kształcenie specjalne ze względu na dostarczenie przez rodziców orzeczenia o potrzebie kształcenia specjalnego.

Działania, jakie należy podjąć: W celu przygotowania ucznia z orzeczeniem o potrzebie kształcenia specjalnego na pojawienie się nauczyciela współorganizującego kształcenie: 

• porozmawiać z uczniem, po co taki nauczyciel będzie w klasie. Rozmowa taka powinna być przeprowadzona przez rodzica, ale również wychowawcę lub we współpracy z pedagogiem specjalnym;
• gdy nauczyciel pojawi się w szkole, koniecznie należy zapoznać ucznia z nauczycielem, aby ten mógł nawiązać relacje z uczniem i ustalić z nim zasady współpracy; 
• przygotować klasę na ucznia z orzeczeniem w formie pogadanki, zajęć z wychowawcą, pedagogiem lub psychologiem. W takich zajęciach, rozmowach chodzi o to, aby wyjaśnić na czym polega dane zaburzenie, z czym się wiąże, czego mogą się spodziewać i jak reagować, np. na  trudne zachowania;
• rozmawiając z uczniami warto też powiedzieć, że w klasie będzie dodatkowy nauczyciel, który będzie wspierał każdego ucznia, gdyby tej pomocy potrzebował (pamiętajmy, że nauczyciel współorganizujący jest ze względu na orzeczenie, ale przypisany jest do klasy); 
• warto zorganizować w klasie na bieżąco działania, aktywności, zabawy integrujące. 

Może zdarzyć się tak, że rodzic nie wyrazi zgody na poinformowanie dzieci o zaburzeniu dziecka. Uwzględnij to w swoich działanich i absolutnie nie informuj o niepełnosprawności dziecka. W bieżącej pracy integrujemy zespół klasowy, a także ustalamy zasady pracy na lekcji i na przerwach (kontrakt grupowy). 

Sytuacja trzecia 

Zagrożenie próbą samobójczą ucznia

Opis przypadku: Do gabinetu pedagoga/psychologa szkolnego przychodzą uczniowie z klasy 6, którzy zgłaszają, że ich kolega od jakiegoś czasu mówi o chęci odebrania sobie życia (do tej pory nie traktowali tego poważnie, ale raczej jako “takie tam gadanie”), natomiast w dniu dzisiejszym chłopiec przekazał przyjaciołom, że już nie wytrzyma dłużej i jak tylko wyjdzie ze szkoły, coś sobie zrobi. Zarówno pedagog, jak i psycholog znają sytuację ucznia, który co jakiś czas korzysta z ich wsparcia, jednak rodzice nie wyrazili zgody na regularne spotkania. Sytuacja rodzinna chłopca jest trudna - ciężki rozwód rodziców i dwójka młodszego rodzeństwa, ktorym uczeń musi się czasami opiekować, ponieważ zarówno mama, jak i tata to osoby zapracowane (robiące karierę w zawodach o wysokim statusie społecznym). 

Działania, jakie należy podjąć: Na początku warto podziękować uczniom klasy 6 za czujność i niebagatelizowanie, ale zgłoszenie tak poważnej sprawy do pedagoga i psychologa szkolnego. 

Zaproszenie ucznia mającego myśli samobójcze do gabinetu i rozmowa z chłopcem. Najlepiej, jeśli istnieje możliwość przeprowadzenia rozmowy z chłopcem w towarzystwie drugiego nauczyciela (np. pedagog i psycholog, pedagog i wychowawca itp.). Rozmowa powinna być spokojna, dająca uczniowi poczucie bezpieczeństwa i komfortu. Dziecko powinno czuć się zaopiekowane i wspierane. Jeśli nastrój ucznia jest zdecydowanie obniżony i budzi nasz niepokój, musimy działać. Pamiętajmy, że lepiej zadziałać profilaktycznie, nawet trochę na wyrost niż coś przeoczyć. Kiedy mowa o myślach samobójczych, nic nie jest pewne, a młodzi ludzie potrafią być naprawdę nieprzewidywalni.

Sytuacja, w której życie i zdrowie ucznia może być zagrożone wymaga szczególnego działania, pełnego taktu i delikatności. Jedna osoba dorosła powinna zostać z uczniem i zająć go rozmową lub grą, a druga podjąć działania mające na celu zapewnienie uczniowi bezpieczeństwa. 

Należy poinformować dyrektora o zaistniałej sytuacji, a także rodziców ucznia o tym, co się dzieje i jakie dalsze kroki chcemy podjąć. W sytuacji poważnej obawy o zdrowie i życie ucznia, należy wezwać pogotowie. Jeśli lekarz stwierdzi, że trzeba zabrać chłopca do szpitala, jedna osoba ze szkoły musi pojechać z nim karetką (chyba, że rodzice zdążą w tym czasie dotrzeć do szkoły). Nauczyciel, który będzie z chłopcem w szpitalu, może opuścić go dopiero w momencie, kiedy pojawi się rodzic i przejmie opiekę nad swoim dzieckiem. Dalsze postępowanie uzależnione jest od rozwoju sytuacji, niemniej jednak uczeń powinien zostać objęty stałą pomocą psychologa na terenie szkoły. Jeśli rodzice nadal nie wyrażą na to zgody, powinni zobligować się do zapewnienia dziecku pomocy poza szkołą, np.w formie regularnej psychoterapii.

Sytuacja czwarta 

Kłopoty z nauką wzorowej uczennicy

Opis przypadku: Do gabinetu pedagoga/psychologa zgłasza się mama uczennicy klasy 7 wyraźnie zmartwiona zachowaniem córki. Dziewczynka do tej pory nie miała żadnych kłopotów z nauką, co roku otrzymywała świadectwo z paskiem, natomiast w 7 klasie nie radzi sobie z materiałem, nie ma motywacji do pracy, nieustannie jest zmęczona i zniechęcona. Skutkuje to zarówno gorszymi ocenami, ale też obniżonym nastrojem dziewczynki. Mama nie wie, co powinna zrobić, ale bardzo chce pomóc córce. 

Działania, jakie należy podjąć: Podczas spotkania szkolny specjalista powinien zasugerować mamie uczennicy następujące działania: 

Szczerą rozmowę z córką, która powinna być punktem wyjścia do dalszych działań. Rozmawiając z córką mama powinna skupić się na tym, co sprawia dziewczynce trudność, co jest dla niej największym problemem w szkole, z czym sobie nie radzi. Być może miała miejsca jakaś sytuacja, która wpłynęła na aktualny stan dziewczynki i jej podejście do nauki. Może zmienili się nauczyciele z niektórych przedmiotów i dziewczynka nie może się przyzwyczaić do nowego stylu pracy. Może ma problemy z rówieśnikami. A może miała miejsce jakaś sytuacja online, która jest dla niej szczególnie nieprzyjemna. Czasami rodzice naprawdę nie zdają sobie sprawy z czym mierzą się ich dzieci. Pamiętajmy, że 7 klasa to okres dorastania, czyli specyficzny i trudny czas w życiu każdego młodego człowieka. Burza hormonów może przyczynić się do zmiany podejścia do nauki, apatii czy ogólnego zmęczenia. Celem rozmowy rodzica z dzieckiem powinno być ustalenie przyczyn obecnego stanu rzeczy, które jednak nie zawsze dziecko jest w stanie samodzielnie nazwać czy zidentyfikować. Ważne, aby podczas rozmowy córka miała poczucie bezpieczeństwa i pełnego wsparcia ze strony rodzica. Warto wziąć także pod uwagę, że problem może wynikać z innych przyczyn, np. problemów zdrowotnych m.in. z tarczycą, ale też ze złej organizacji czasu wolnego (np. za dużo czasu spędzanego przed ekranami) lub przeciążenia obowiązkami czy dodatkowymi zajęciami. Należy przyjrzeć się temu wszystkiemu, a następnie podjąć dalsze działania. 

Konsultację lekarską, która wykluczy lub potwierdzi problemy zdrowotne córki. Rodzic nie jest specjalistą (o ile nie jest lekarzem), dlatego też warto wykonać podstawowe badania i upewnić się, że w tym zakresie wszystko jest w porządku. Najlepiej udać się do lekarza rodzinnego (pediatry), który da skierowanie na podstawowe badania krwi, a w razie niepokojących symptomów, skieruje na dalsze badania i diagnostykę do konkretnego specjalisty (np. neurologa, psychiatry itd.).

Kontakt z wychowawcą lub nauczycielem konkretnego przedmiotu - jeśli problem z nauką dotyczy jakiegoś konkretnego przedmiotu, warto udać się do nauczyciela tego przedmiotu i porozmawiać na temat trudności córki. Podczas rozmowy warto przedstawić perspektywę dziecka – z czym dokładnie ma problem, ale także wysłuchać opinii nauczyciela. Spotkanie powinno zakończyć się konkretnym wnioskiem. 

Zgodę na pomoc psychologiczno-pedagogiczną w szkole - osobami w szkole pełniącymi przede wszystkim rolę wspierającą i pomocową są psycholog i pedagog. Rodzic powinien zostać poinformowany o możliwości wsparcia córki przez ww. specjalistów na terenie szkoły. Uczennica za zgodą rodzica może zostać objęta pomocą psychologiczno-pedagogiczną w formie regularnych spotkań, np. z psychologiem. Dzięki temu będzie miała możliwość korzystania ze specjalistycznego wsparcia na terenie szkoły, a w sytuacji zidentyfikowania przez psychologa poważniejszych trudności, specjalista informuje rodzica, co dalej. 

   

    Każdy przypadek w gabinecie specjalisty szkolnego jest indywidualny. Nawet jeśli mamy do czynienia z podobnymi problemami, musimy kierować się wyczuciem i indywidualnym podejściem do każdej sprawy. Przedstawione przez nas propozycje działań w określonych przypadkach są tylko poglądowe - nie traktujcie ich jako jedynego i właściwego sposobu postępowania. W pracy pedagoga czy psychologa szkolnego niezwykle ważna jest umiejętność podejmowania działań, które nie zawsze są standardowe, ale zawsze muszą uwzględniać przede wszystkim dobro dziecka i jego bezpieczeństwo. O tym nie zapominajmy. 

Jakie sytuacje w pracy nauczyciela, szkolnego specjalisty sprawiają Ci największą trudność?

Przeczytaj więcej...

Ocena efektywności udzielanej pomocy psychologiczno-pedagogicznej

    Ocena efektywności udzielanej pomocy psychologiczno-pedagogicznej stanowi jedno z kluczowych wyzwań dla pedagogów specjalnych, nauczycieli oraz innych specjalistów pracujących z dziećmi i młodzieżą. W dynamicznie zmieniającym się środowisku edukacyjnym, coraz większą wagę przykłada się do indywidualizacji procesu nauczania oraz dostosowywania metod wsparcia do unikalnych potrzeb każdego ucznia. Skuteczna pomoc psychologiczno-pedagogiczna nie tylko wspiera rozwój intelektualny, ale także emocjonalny i społeczny dziecka, co czyni ją niezwykle istotnym elementem pracy edukacyjnej. W niniejszym artykule przyjrzę się, jak można ocenić efektywność tych działań. Omówimy również znaczenie regularnego monitorowania postępów uczniów, roli feedbacku oraz współpracy między specjalistami, rodzicami i samymi uczniami w procesie oceny.

Ocena efektywności udzielanej pomocy psychologiczno- pedagogicznej

Ocena efektywności udzielanej pomocy psychologiczno-pedagogicznej jest procesem, który ma na celu sprawdzenie, w jakim stopniu podejmowane działania wspierające przyczyniają się do osiągania zamierzonych rezultatów w zakresie rozwoju ucznia. W kontekście polskiego systemu edukacji, ocena ta jest nie tylko dobrą praktyką, ale również wymogiem prawnym określonym w rozporządzeniu Ministra Edukacji Narodowej. 

Zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Edukacji Narodowej z dnia 9 sierpnia 2017 r. w sprawie zasad udzielania i organizacji pomocy psychologiczno-pedagogicznej w publicznych przedszkolach, szkołach i placówkach (ze zmianami) jako nauczyciele udzielający pomocy psychologiczno- pedagogicznej mamy obowiązek ocenić efektywność udzielonej pomocy i sformułować wnioski dotyczące dalszych działań mających na celu poprawę funkcjonowania dziecka/ ucznia.

9. Nauczyciele, wychowawcy grup wychowawczych i specjaliści udzielający pomocy psychologiczno-pedagogicznej uczniowi w formach, o których mowa w § 6 ust. 1 pkt 1–3, ust. 2 pkt 1–7, ust. 3 pkt 1–4 oraz ust. 4 pkt 1, oceniają efektywność udzielonej pomocy i formułują wnioski dotyczące dalszych działań mających na celu poprawę funkcjonowania ucznia.

Celem oceny efektywności jest systematyczne monitorowanie i analizowanie postępów ucznia oraz skuteczności zastosowanych metod i form wsparcia.

Taką ocenę sporządza się dla każdego dziecka objętego pomocą psychologiczno- pedagogiczną. Jeśli jest to uczeń z orzeczeniem o potrzebie kształcenia specjalnego, taka ocena może być uwzględniona w Wielospecjalistycznej Ocenie Poziomu Funkcjonowania Ucznia. 

Proces oceny efektywności obejmuje kilka kluczowych kroków:

1. Diagnoza początkowa: Zbieranie informacji o potrzebach i możliwościach ucznia przed rozpoczęciem działań wspierających.

2. Planowanie: Określenie celów, form i metod wsparcia dostosowanych do indywidualnych potrzeb ucznia.

3. Realizacja: Wdrażanie zaplanowanych działań.

4. Monitorowanie i analiza postępów: Systematyczne obserwowanie ucznia, zbieranie danych na temat jego postępów oraz regularne spotkania zespołu udzielającego wsparcia, w skład którego wchodzą nauczyciele, specjaliści oraz rodzice.

5. Ewaluacja i dostosowanie: Ocena, czy cele zostały osiągnięte, oraz analiza, co można poprawić. Na podstawie tych informacji dokonuje się modyfikacji planu, aby jeszcze lepiej odpowiadał on na potrzeby ucznia.

Feedback w ocenie efektywności udzielanej pomocy psychologiczno- pedagogicznej

    Feedback odgrywa kluczową rolę w ocenie efektywności udzielanej pomocy psychologiczno-pedagogicznej. Feedback czyli infromacja zwrotna do nauczyciela pozwala na regularne monitorowanie postępów uczniów. Dzięki temu specjaliści mogą ocenić, czy zastosowane metody i strategie przynoszą oczekiwane rezultaty. Informacje zwrotne od uczniów i nauczycieli pomagają zidentyfikować obszary, które wymagają dodatkowej interwencji lub zmiany podejścia.

    Regularny feedback pomaga rónież uczniom dostrzegać własne postępy i osiągnięcia, co może zwiększyć ich motywację do dalszej pracy. Pozytywne wzmocnienie oraz konstruktywna krytyka przyczyniają się do budowania pewności siebie i zaangażowania w proces terapeutyczny. 

    Proces udzielania informacji zwrotnej wspiera otwartą komunikację między uczniami, rodzicami, nauczycielami i specjalistami. Wspólne omawianie wyników i postępów umożliwia lepsze zrozumienie potrzeb uczniów i bardziej efektywne planowanie dalszych działań. Wczesne i regularne monitorowanie i dawanie informacji zwrotnej pozwala na szybkie wychwycenie potencjalnych problemów i trudności. Dzięki temu można podjąć odpowiednie kroki zapobiegawcze, zanim problemy staną się poważniejsze i trudniejsze do rozwiązania.

    Podsumowując, feedback jest nieodłącznym elementem oceny efektywności pomocy psychologiczno-pedagogicznej. Umożliwia monitorowanie i ocenę postępów, dostosowanie programu do indywidualnych potrzeb, motywowanie uczniów, ewaluację tych programów, wspieranie komunikacji oraz zapobieganie problemom. Dzięki systematycznemu i dobrze zarządzanemu feedbackowi, pomoc psychologiczno-pedagogiczna staje się bardziej skuteczna i efektywna, lepiej odpowiadająca na potrzeby uczniów.

Rola współpracy specjalistów

    Współpraca specjalistów w procesie oceny efektywności pomocy psychologiczno-pedagogicznej jest niezbędna do zapewnienia wszechstronnej, spójnej i efektywnej pomocy uczniom. Dzięki integracji wiedzy i doświadczeń różnych specjalistów, możliwe jest bardziej precyzyjne diagnozowanie problemów, skuteczniejsze planowanie interwencji oraz bieżące monitorowanie i modyfikowanie działań wspierających rozwój ucznia. Głównymi aspektami w ocenie efektywności są:

• ujednolicenie celów i metod- współpraca specjalistów pomaga w ujednoliceniu celów i metod pracy z uczniem. Spójne podejście wszystkich nauczycieli pozwala na konsekwentne wdrażanie strategii i technik, co jest kluczowe dla osiągnięcia długoterminowych rezultatów.
• skuteczna komuniakcja- regularna wymiana informacji na temat postępów ucznia jest niezbędna do bieżącej oceny efektywności.. Dzięki temu można szybko reagować na zmieniające się potrzeby ucznia i dostosowywać strategie pracy.
• wzajemne wsparcie- współpraca stwarza możliwości wzajemnego wsparcia i uczenia się od siebie nawzajem. Można dzielić się swoimi doświadczeniami i dobrymi praktykami. 

Ocena efektywności udzielanej pomocy psychologiczno- pedagogicznej- o czym pamiętać?

    Sporządzając ocenę efektywności udzielnej pomocy psychologiczno- pedagogicznej pamiętaj aby sprawdzić, czy udało Ci się osiągnąć cele określone w programie. Dokonując oceny efektów odnosimy się do wskaźników określonych podczas formułowania celów w pracy z dzieckiem. Taka ocena efektywności będzie często polegała na porównaniu wyników diagnozy wstępnej z wynikami diagnozy późniejszej, wykonywanej np. pod koniec roku szkolnego.  Warto pamiętać, że oceniając efektywność udzielanej pomocy dziecku należałoby odnosić się do celów zajęć, oceniać, na ile udało się osiągnąć zamierzone cele, co udało się zrealizować, a czego nie i dlaczego się nie udało. Po dokonanej diagnozie końcowej, formułujemy wnioski do dalszej pracy. Podejmujemy też decyzję o kontynuacji bądź zaprzestaniu zajęć, o zmianie bądź kontynuacji pracy określonymi metodami, decydujemy czy wymagana jest pogłębiona diagnoza w poradni psychologiczno- pedagogicznej (jeśli udzielana pomoc psychologiczno -pedagogiczna nie jest efektywna).

Zadaj sobie pytania:

1. Jakie były cele?
2. Które z założonych celów udało się zrealizować?
3. Których celów nie udało się osiągnąć? Dlaczego nie?
4. W jaki sposób monitorowano postępy dziecka?
5. Czy zastosowane metody i techniki były odpowiednie dla indywidualnych potrzeb ucznia?
6. Jakie konkretne postępy ucznia zostały odnotowane?
7. Czy były jakiekolwiek trudności w realizacji zaplanowanych działań?
8. Czy były widoczne zmiany w zachowaniu ucznia w szkole i w domu?
9. Czy wsparcie miało wpływ na wyniki edukacyjne ucznia?
10. Jakie metody były wykorzystywane podczas zajęć? Czy były skuteczne?
11. W jakim zakresie nastąpił progres rozwoju dziecka?
12. W jakim zakresie nastąpił regres w rozwoju dziecka? Z jakiego powodu nastąpił regres?

Te pytania mogą pomóc w kompleksowej ocenie efektywności działań PPP, uwzględniając różnorodne aspekty procesu wsparcia ucznia.

    W swojej pracy często korzystam z metody portfolio.  Portfolio to zbiór prac ucznia, przygotowanych przez niego. Portfolio stanowi prezentację osiągnięć ucznia w danym okresie. Razem z uczniem oceniamy cały okres pracy: co się udało, na ile efektywnie pracował, jakie cele wyznacza sobie na przyszłość, nad czym warto popracować. 

W portfolio dziecko może  umieszczać wycinki z gazet, wyrazy, litery, sylaby, działania matematyczne, zdjęcia, o ile wiążą się z działaniami podejmowanymi w trakcie zajęć. W takim portfolio po każdych zajęciach dziecko może zapisywać, czego się nauczyło (np. w formie sms, który ma nie więcej niż określoną przez nauczyciela liczbę znaków).

Jest to ciekawa metoda, bo ułatwia sporządzenie oceny efektywności prowadzonych zajęć :)

    Podsumowując, ocena efektywności pomocy psychologiczno-pedagogicznej to złożony proces, który wymaga zaangażowania, współpracy i ciągłej analizy. Dzięki systematycznemu podejściu możliwe jest nie tylko skuteczne wspieranie uczniów w ich rozwoju, ale także doskonalenie metod i programów wsparcia, co przyczynia się do ich lepszej jakości i większej efektywności.

Przeczytaj więcej...

Sytuacje z gabinetów szkolnych specjalistów. Case study czterech różnych problemów uczniów

    W gabinetach szkolnych specjalistów, pedagodzy szkolnych, pedagodzy specjalni, psycholodzy, każdego dnia stykają się z różnorodnymi sytuacjami, które wymagają natychmiastowej interwencji i wsparcia. Od problemów emocjonalnych po trudności w nauce, od konfliktów rodzinnych po zachowania problematyczne - specjaliści szkolni są nieustannie zaangażowani w pomoc uczniom, rodzicom i nauczycielom w radzeniu sobie z różnorodnymi wyzwaniami.

    Wspólnie z Eweliną @pedagogonline przedstawimy Wam cztery przykładowe sytuacje, z jakimi jako specjaliści szkolni mamy do czynienia w swojej codziennej pracy. Analizując różne sytuacje z naszych gabinetów, chcemy pokazać Wam, jak można sobie poradzić z określonymi problemami, jednocześnie pamiętając słynne powiedzenie psychologów “To zależy”. Nie każda sytuacja będzie miała jasną drogę do rozwiązania problemu, dlatego też niech ten artykuł będzie wskazówką (nie wyrocznią) i wsparciem dla wszystkich szkolnych specjalistów :)

Sytuacja pierwsza 
Problemy emocjonalne i psychiczne uczniów - nieumiejętność radzenia sobie z emocjami - samookaleczenia

Opis przypadku: Do gabinetu przychodzi nauczycielka, która informuje, że w czasie lekcji jej uczennica wyszła do toalety i samookaleczała się.

Działania, jakie należy podjąć: Pierwsze działanie to zorientowanie się, czy uczennica jest w stanie zagrożenia zdrowia lub życia. Jeśli tak, należy niezwłocznie zadzwonić pod numer alarmowy 112 oraz zawiadomić rodziców.
Jeśli nie, zaopatrz rany i podejmij rozmowę z uczennicą. Rozmowa to prosty sposób na poznanie trudności dziecka, jego przeżyć, myśli. Zadbaj o bezpieczne miejsce i dyskrecję. Nie naciskaj, daj czas, bądź wspierający i szczery. W rozmowie podkreśl, że są kwestie, których pedagog nie może pozostawić w tajemnicy – np. informacje o czymś, co zagraża zdrowiu czy życiu ucznia lub innych osób. Spróbuj dowiedzieć się, co się stało. Zapytaj, jak możesz pomóc. Nie bój się pytać o techniczne aspekty samookaleczania (np. jak to zrobiła, czego użyła, gdzie ma przyrząd, jak często to robi, gdzie się okalecza). Podążaj za tematem rozmowy dziecka i uważnie słuchaj, Gdy czegoś nie rozumiesz, sparafrazuj, dopytaj. Zapytaj o relacje z rodzicami, czy wiedzą o tym, jak się uczennica czuje. W trakcie rozmowy przygotuj uczennicę, że musisz poinformować rodziców; możesz zapytać, do którego rodzica zadzwonić.
W momencie zakończenia rozmowy, zanim rodzice przyjadą, podejmij tematy ogólne, bezpieczne, przyjemne, by uczennica miała czas na wyciszenie silnych emocji.

W trakcie rozmowy z rodzicami poinformuj spokojnym tonem o sytuacji. Przedstaw, jakie działania zostały podjęte i przygotuj rodzica na spotkanie z córką. Poproś, aby okazali cierpliwość i spokój. Postaraj się uspokoić ich emocje (rodzice mogą reagować różnie).

Gdy rodzice przyjadą odebrać córkę daj im czas na rozmowę. Pedagog powinien być przy niej obecny, aby w razie potrzeby wesprzeć uczennicę i/ lub rodziców, Poinformuj o miejscach, gdzie rodzice mogą udać się po pomoc, np. poradnia psychologiczno- pedagogiczna, poradnia zdrowia psychicznego, poradnia lekarza specjalisty. Ustal z rodzicami, że poinformują pedagoga przez dziennik elektroniczny lub telefonicznie o działaniach podjętych przez nich. Możesz zaproponować pomoc psychologiczno- pedagogiczną w szkole, np. w formie porad i konsultacji z psychologiem. Przypomnij też o możliwości skorzystania z doraźnej konsultacji z pedagogiem lub psychologiem, zarówno przez rodziców, jak i uczennicę.

Napisz notatkę służbową z tej sytuacji, uwzględniając wszystkie podjęte działania wobec uczennicy i jej rodziców.

Poinformuj wychowawcę klasy o zdarzeniu.

Monitoruj sytuację uczennicy, zarówno poprzez rozmowę z rodzicami, jak i uczennicą.

Sytuacja druga 
Problemy rodzinne - przemoc domowa

Opis przypadku: Do gabinetu przychodzi nieśmiało uczennica i komunikuje, że w domu rodzice ją biją.

Działania, jakie należy podjąć: Jest to bardzo poważne oskarżenie dziecka wobec rodziców, dlatego zachowaj ostrożność i spokój. Zapewnij bezpieczne miejsce, dyskretne, aby nikt rozmowie nie przeszkadzał.Zapewnij dziecko o dyskrecji, jednak powiedz również, że są takie sytuacje, których pedagog nie może utrzymać w tajemnicy.

W rozmowie spróbuj dowiedzieć się, co się stało, jak często dochodzi do agresji ze strony rodziców. Dowiedz się, który z rodziców jest przemocowy. Okaż dziecku wsparcie, oceń bezpieczeństwo dziecka w domu, zorientuj się, czy dziecko nie jest ranne.

Pamiętaj! Gdy posiądziesz wiedzę o przemocy wobec dziecka, masz obowiązek wszczęcia procedury Niebieskiej Karty. Ponadto, z pewnością w Twojej placówce obowiązują lub są wdrażane Standardy osób małoletnich, w których są procedury, jak postępować w takim przypadku.

Sytuacja trzecia 
Presja dobrych ocen i zbyt wygórowane wymagania rodziców wobec dziecka

Opis przypadku: Do gabinetu przychodzi przygnębiony uczeń klasy ósmej, który nie radzi sobie z nauką szkolną, presją związaną ze zbliżającymi się egzaminami ósmoklasistów oraz wysokimi oczekiwaniami rodziców.

Działania, jakie należy podjąć: Przede wszystkim uczeń powinien otrzymać wsparcie. Rozmowa powinna przebiegać w spokojnej i bezpiecznej atmosferze oraz skupić się na tym, co uczeń może zrobić sam, aby poprawić swoją sytuację oraz co możemy zrobić my, jako szkoła, aby mu pomóc. Ważne, aby padły konkrety.
Warto omówić z uczniem sposób zarządzania czasem wolnym - być może uczeń większość swojego wolnego czasu przeznacza na rozrywkę, stąd trudności z nauką. W tym celu konieczna będzie dokładna analiza czasu spędzanego poza szkołą i być może modyfikacja - najpierw obowiązki, potem przyjemności (w tym miejscu warto zwrócić szczególną uwagę na czas ucznia przeznaczany na ekrany).
Uczeń powinien zostać zapewniony, że pedagog porozmawia z nauczycielami nt. jego trudnej sytuacji, ale dodatkowo uczeń powinien zrobić to samodzielnie, a więc porozmawiać z nauczycielami tych przedmiotów, z którymi ma największy problem. Jeśli uczeń ma zaległości czy też nie rozumie materiału z danego przedmiotu, powinien udać się do nauczyciela tego przedmiotu i poprosić o indywidualne wyjaśnienie niezrozumiałych treści. Być może konieczne będzie uczestnictwo w zajęciach dydaktyczno-wyrównawczych, aby nadrobić zaległości. Uczeń powinien mieć świadomość, że nie zawsze musi być najlepszy - ważne, aby systematycznie wypełniał swoje obowiązki i uczył się z przyjemnością. Warto porozmawiać na temat jego zainteresowań oraz planów na przyszłość.
Kolejny aspekt dotyczy relacji ucznia z rodzicami - należy zapytać, co jest dla niego najtrudniejsze oraz jak byłoby idealnie. Warto, aby pedagog zasugerował uczniowi spotkanie pedagoga z jego rodzicami, celem zaprezentowania innego punktu widzenia. Następnie dobrze byłoby, aby uczeń również porozmawiał ze swoimi rodzicami i przedstawił im własną perspektywę.
Nawiązując do zbliżających się egzaminów dobrze będzie zaproponować uczniowi techniki radzenia sobie ze stresem oraz techniki skutecznego uczenia się, które z pewnością przydadzą się w robieniu powtórek. Warto skorzystać z treści zawartych w książce E. Zubrzyckiej “Egzaminy bez spiny”. Na zakończenie uczeń powinien zostać zapewniony o możliwości rozmowy z pedagogiem zawsze, kiedy poczuje taką potrzebę.

Sytuacja czwarta 
Niskie poczucie własnej wartości

Opis przypadku: Wychowawca klasy trzeciej szkoły podstawowej zgłasza do pedagoga ucznia, który nieustannie powtarza, że jest głupi i nic nie umie. Dodatkowo chłopiec ciągle jest smutny oraz samotny - nie ma w klasie bliskiego przyjaciela (dołączył do klasy dopiero w obecnym roku szkolnym, więc jest uczniem nowym). Okazuje się także, że miały miejsce sytuacje, w których grupa chłopców z klasy śmiała się z niego (chłopiec jest niższy niż rówieśnicy, nosi okulary, nie radzi sobie w sporcie).

Działania, jakie należy podjąć: Przede wszystkim pomoc psychologiczno-pedagogiczna dla ucznia nie powinna zakończyć się na jednym spotkaniu, ale przyjąć formę regularnych zajęć. Uczeń zdecydowanie potrzebuje wsparcia nakierowanego na wzmocnienie poczucia własnej wartości, czego nie uda się osiągnąć w trakcie jednego spotkania.
Pierwsze spotkanie z pedagogiem powinno skupić się na poznaniu dziecka oraz nawiązaniu z nim relacji. Uczeń powinien poczuć się swobodnie i bezpiecznie, gdyż tylko w takiej atmosferze będzie możliwa efektywna współpraca. Chcąc lepiej poznać dziecko, warto porozmawiać z nim o jego zainteresowaniach, zajęciach pozalekcyjnych, rodzeństwie oraz ulubionych formach spędzania wolnego czasu. Dla rozluźnienia atmosfery można skorzystać z wybranej gry karcianej bądź planszowej - dzieci uwielbiają gry i zwykle dzięki nim przełamywane są wszelkie lody 🙂
Istotne będą także pytania dotyczące klasy - m.in. jak uczeń się w niej czuje, czy ma bliskich kolegów/koleżanki, czy lubi przebywać w klasie i chodzić do szkoły, co jest dla niego najtrudniejsze oraz czy miały miejsce jakieś zdarzenia, które wspomina jako szczególnie przykre. Mając tę wiedzę od samego ucznia, koniecznym może być wejście pedagoga do klasy i przeprowadzenie lekcji profilaktycznej dotyczącej wzajemnego szacunku i budowania właściwych relacji koleżeńskich. W tym celu można skorzystać z materiałów dostępnych w ramach kampanii społecznej “Bądź kumplem, nie dokuczaj”.
Konieczne będą również rozmowa pedagoga z wychowawcą i wspólne ustalenie dalszej pomocy uczniowi (ogromna rola wychowawcy, aby dbać o integrację klasy i jak najszybciej reagować na wszelkie sytuacje trudne, w tym wyśmiewanie czy izolowanie wybranych uczniów z grupy), a także spotkanie z rodzicami. Rodzic musi wyrazić zgodę na wszelkie formy pomocy psychologiczno-pedagogicznej dla ucznia, w tym na cykliczne spotkania z pedagogiem. Warto przedstawić ogólny zarys zajęć (co planujemy na nich robić) oraz wskazać na konieczność takiej pracy (wzmocnienie poczucia własnej wartości ucznia).


    Wniosek z przeprowadzonych studiów przypadków wskazuje na istotną rolę gabinetów szkolnych specjalistów w rozwiązywaniu różnorodnych problemów uczniów. Każdy z opisanych przypadków ukazuje, że wsparcie psychologiczne, pedagogiczne czy terapeutyczne może mieć kluczowe znaczenie dla rozwoju uczniów oraz ich radzenia sobie w szkole i życiu codziennym. Gabinety szkolnych specjalistów odgrywają kluczową rolę w zapewnieniu wsparcia uczniom w różnych obszarach ich życia szkolnego oraz osobistego. Współpraca na linii nauczyciel-specjalista-uczeń- rodzic może prowadzić do znaczących postępów w rozwoju i funkcjonowaniu uczniów, tworząc zdrowsze i bardziej pomocne środowisko szkolne.
    Pamiętaj, że każdy przypadek jest inny. Przedstawione przez nas działania potraktuj jako wskazówkę, inspirację, jak można dany problem rozwiązać.

Przeczytaj więcej...

Jak rozmawiać z uczniem w kryzysie? Wskazówki dla nauczycieli i szkolnych specjalistów

    Coraz więcej dzieci i młodzieży zmaga się z różnymi problemami emocjonalnymi i psychicznymi, które mogą prowadzić do przeżywania kryzysów. Kryzysy u dzieci i młodzieży w szkole mogą pojawić się z różnych przyczyn takich jak zmiany w życiu rodzinnym (rozwody, problemy zdrowotne w rodzinie), problemy rówieśnicze (problemy z relacjami, nękanie, dokuczanie, konflikty między uczniami), trudności w nauce, problemy emocjonalne i psychiczne (np. depresja, lęk, niska samoocena), itd. 

    Ważne jest, aby nauczyciele, szkolni specjaliści potrafili odpowiednio reagować i wspierać uczniów w trudnych sytuacjach.  Poniższy artykuł zawiera wskazówki, jak skutecznie rozmawiać z uczniem w trudnej sytuacji, aby pomóc mu przejść przez kryzys i wspierać w jego rozwoju emocjonalnym.

Kim jest dziecko/ nastolatek w kryzysie?

    Na wstępie warto zastanowić się kim jest dziecko/ nastolatek w kryzysie. Jest to osoba, która ma problemy emocjonalne, psychiczne lub społeczne, które wpływają na jej codzienne funkcjonowanie i dobre samopoczucie. Może to być spowodowane różnymi czynnikami, takimi jak konflikty rodzinne, trudności szkolne, problemy z rówieśnikami, presja społeczna, traumy z przeszłości, czy też choroby psychiczne.

Przez tak rozumianą definicję można rozumieć dziecko/ nastolatka m.in.:

- z depresją, 

- z żałobą, 

- z traumą,

- doświadczającego przemocy,

- przeżywającego rozwód rodziców,

- w kryzysie emocjonalnym (który rozumieć można jako trudność z opanowaniem emocji),

- samookaleczającego się,

- przeżywającego kłótnie rodzinne, 

- w niespodziewanej ciąży. 

U dziecka/ nastolatka w kryzysie mogą wystąpić takie zachowania jak agresja, płacz, izolacja, niszczenie przedmiotów, lęki, autoagresja, zaniedbywanie obowiązków szkolnych, zachowania ryzykowne (np. sięganie po alkohol, używki, leki, drobne przestępstwa). Bardzo często u dziecka, które przeżywa kryzys, zachowania zdecydowanie odbiegają od normy. Jako nauczyciele jesteśmy w stanie zaobserwować zmianę zachowania ucznia i odpowiednio wcześniej zareagować. 

Strategie pracy z uczniem w kryzysie- uczeń nie zgłasza problemu w szkole

    Gdy zauważamy, że dzieje się coś niepokojącego z uczniem, zauważamy zmianę zachowania, obniżenie motywacji do pracy, wycofywanie się z kontaktów, agresję lub inne zachowania, które zdecydowanie odbiegają od normy- zareaguj! Czasami uczniowie nie rozumieją co się z nimi dzieje, wstydzą się poprosić o pomoc, boją się konsekwencji takiej rozmowy (np. poinformowanie rodziców). 

1. Spróbuj porozmawiać z uczniem. Rozmowa to skuteczny sposób na zrozumienie trudności dziecka, jego emocji i myśli. W spokojnej atmosferze, rozmowa może być sama w sobie formą wsparcia i pomocy. 

2. Porozmawiaj z wychowawcą. Wychowawca to osoba, która powinna najlepiej orientować się w sytuacji dziecka. Być moża już posiadł wiedzę, co się dzieje z uczniem, ma wiedzę o ewentualnych formach wsparcia. 

3. Poinformowanie wychowawcy o problemie ucznia to też pierwszy krok w pomocy uczniowi. Bardzo często wychowawca takie obserwacje konsultuje ze szkolnymi specjalistami. Warto, aby wychowawca (lub szkolni specjaliści) porozmawiał z rodzicami, zapytał, jak wygląda zachowanie dziecka w domu, czy zdarzyło się w ostatnim czasie coś, co mogło spowodować kryzys u dziecka, omówić kolejne kroki wsparcia. Przy takiej rozmowie może uczestniczyć pedagog szkolny, specjalny, psycholog lub rozmowa może być prowadzona przez nich. Podczas takiej rozmowy warto przedstawić fakty, czyli konkretne zachowania ucznia, poinformować co nas niepokoi, przedstawić wynik rozmowy z uczniem oraz poinformować, gdzie rodzic może się udać, aby uzyskać pomoc. Można zaproponować porady i konsultacje z psychologiem lub pedagogiem szkolnym, specjalnym (na wniosek rodzica) w ramach udzielenia pomocy psychologiczno- pedagogicznej. 

Prosimy, aby rodzic na spokojnie porozmawiał z dzieckiem, przedyskutował formy wsparcia w szkole (np. czy chce skorzystać z pomocy psychologa), udzielmy wskazówek, jak taką rozmowę z dzieckiem poprowadzić. Umówmy się z rodzicem na konkretny termin, w którym rodzic poinformuje o krokach podjętych przez nich, aby pomóc dziecku (np. zapisanie się do specjalisty, umówienie się do terapeuty środowiskowego, itd.) warto spotkać się też monitorująco za jakiś czas, aby omówić co dotychczas udało się wypracować, bieżące funkcjonowanie dziecka.

 

Strategie pracy z uczniem w kryzysie- uczeń prosi o pomoc nauczyciela, wychowawcę, szkolnych specjalistów

    Coraz częściej uczniowie w kryzysie sami proszą o pomoc ( i dobrze!). Zgłaszają się do gabinetu o pomoc, wsparcie, rozmowę. Zasady prowadzenia rozmowy z uczniem są takie same,jak zasady każdej efektywnej rozmowy, jednak szczególnie ważne jest, by zwrócić uwagę na takie jej aspekty jak:

1. Stworzenie bezpiecznej, przyjaznej atmosfery

Warto zapewnić komfort, bezpieczeństwo, dyskrecję , zadbać, aby nic dodatkowo niepokoiło czy rozpraszało (np. włączony komputer, dzwoniący telefon). 

2. Szczerość w rozmowie

Dzieci bardzo szybko wyczuwają nieszczere intencje rozmówcy. Zdarza się, że uczniowie proszą o dyskrecję, aby nikomu nie mówić. Zapewnij o tym, że dziecko może Ci zaufać, ale podkreśl, że są takie informacje, których nie będzie mógł utrzymać w tajemnicy np. informacje o czymś, co zagraża zdrowiu czy życiu ucznia lub innych osób. 

Nie bój się pytać, nie okręcaj tematu w bawełnę, zadaj pytanie wprost np "Jak często się okaleczasz?", "Jakie myśli przychodzą Ci do głowy? Jak często się one pojawiają?". 

3. Język adekwatny do poziomu poznawczego ucznia

Dostosowujemy język do możliwości poznawczych ucznia. Inaczej będziemy rozmawiać z uczniem klasy pierwszej, a inaczej z trzynastolatkiem. Z młodszymi dziećmi będziemy zadawać krótkie, konkretne pytania, czasami odwołując się do świata bajek, czy zabawy np. „Dlaczego nie bawisz się swoim ulubionym samochodzikiem?”. Ze starszymi uczniami powinniśmy zadawać więcej pytań otwartych, które pozwolą na  samodzielne decydowanie i oparte będą na potrzebie budowania własnej tożsamości np. "Co myślisz o...?"

4. Aktywne słuchanie, podążanie za dzieckiem

Słuchaj tego, co mówi do Ciebie uczeń, staraj się unikać dawania rad, nie bagatelizuj jego problemów, okaż zrozumienie dla jego emocji, uczuć. Warto stosować parafrazy, po to, aby zgłębić problem dziecka i je zrozumieć. W rozmowie uwzględnij potrzeby dziecka np. niechęć do rozmowy na dany temat w określonym momencie. 

5. Dopytanie

Na koniec rozmowy dopytaj, czy uczeń chce o czymś jeszcze opowiedzieć lub o coś zapytać. Nauczyciel lub pedagog powinien być przygotowany na pytania dziecka, poświęcić im odpowiednią ilość czasu i szczerze przyznać, jeśli nie potrafi udzielić na nie odpowiedzi. 

6. Zapewnienie gotowość do rozmowy

Warto poinformowac ucznia, że mamy gotowość do rozmowy, gdyby takiej potrzebował w innym momencie. Przypomnij o możliwości skorzystania z pomocy szkolnych specjalistów. 

Podczas takiej rozmowy warto, aby padły takie pytania jak:

- Czy rozmawiałaś/eś z rodzicami? Dlaczego nie? 

- Na kogo możesz liczyć, gdy jest Ci trudno, smutno, itd?

Zadając takie pytania, możemy dowiedzieć się jakie jest wsparcie społeczne dziecka, na jaką pomoc może liczyć dziecko ze strony rodziców. Gdy okazuje się, że jeden rodzic (lub oboje) jest przemocowy, jest przyczyną kryzysu dziecka, reagujemy odpowiednio. 

Aktualnie wraz z wejściem nowej ustawy związanej z tzw. Standardami Ochrony Małoletnich. w każdej placówce powinny być wypracowane odpowiednie strategie i procedury w takim wypadku. 

Gdzie szukać pomocy?

W związku ze zmianami, które są wprowadzane już od kilku lat w każdej gminie powinny znajdować się poradnie dla dzieci i młodzieży opieki psychologicznej i psychoterapeutycznej, które udzielają wsparcia w ramach I poziomu referencyjnego. Podobnie działają poradnie psychologiczno- pedagogiczne. To są miejsca, gdzie rodzice bezpłatnie mogą uzyskać pomoc dla dziecka, często znacznie szybciej niż u psychiatry dziecięcego.

Warto w szkole porozmawiać o zdrowiu psychicznym, przypomnieć telefony zaufania,  z których mogą skorzystać w dzieci i młodzież (i dorośli) w kryzysie. Poniżej wymieniam kilka miejsc, gdzie można poszukać wsparcia i pomocy. 

Dla osób dorosłych

Kryzysowy Telefon Zaufania - wsparcie psychologiczne- 116 123
Niebieska Linia (Ogólnopolskie Pogotowie dla Ofiar Przemocy w Rodzinie) - 800 120 002

Telefoniczne Centrum Wsparcia -800 70 2222 

Dla dzieci i młodzieży

Telefon zaufania dla dzieci i młodzieży- 116 111

Dziecięcy telefon zaufania Rzecznika Praw Dziecka- 800 12 12 12

Telefon zaufania dla dzieci i młodzieży Towarzystwa Przyjaciół Dzieci- 800 119 119

ZAPAMIĘTAJ!

W razie zagrożenia, bezpieczeństwa zdrowia i życia telefon 112!

Jeśli artykuł jest dla Ciebie przydatny, napisz komentarz, wiadomość, bądź aktywny w moich mediach społęczniościowych.

Przeczytaj więcej...

Jak skutecznie rozpocząć pracę rewalidacyjną - checklista dla pedagogów specjalnych

Rewalidacja jest nieodłącznym elementem pracy pedagoga specjalnego. Bardzo wielu z Was będzie prowadziło takie zajęcia dla swoich dzieci/ uczniów z orzeczeniem o potrzebie kształcenia specjalnego. 

W wielkim skrócie, czym jest rewalidacja znajdziesz na blogu- PRZECZYTAJ TUTAJ wraz z przykładowym planem rewalidacji. 

W tym wpisie chcę skupić się na  tym, o czym powinniśmy pamiętać rozpoczynając pracę rewalidacyjną. Niech będą wskazówką dla początkujących pedagogów specjalnych, a dla starszych stażem koleżanek checklistą, aby o niczym nie zapomnieć :)

Od jakiegoś czasu dostaję pytania, jakie polecam pomoce, karty pracy do pracy rewalidacyjnej dla... Oczywiście są to ważne pytania, w końcu każdy z nas chce pracować na wartościowych materiałach. Zanim jednak zabierzemy się za zbieranie swojej biblioteczki i poszukiwanie ciekawych pomocy terapeutycznych, zerknij do tej checklisty. 

👉 Wiele pomocy terapeutycznych, edukacyjnych, z których sama korzystam prezentuje na blogu i w moich mediach społecznościowych. 

Od czego zacząć pracę rewalidacyjną? 

1. Zapoznaj się z dokumentacją dziecka

Jakiekolwiek zajęcia nie zaczynasz, czy wiesz jak funkcjonuje dziecko, czy też nie przeczytaj orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego. Oprócz tego, że dowiesz się jaka diagnoza została wydana, to sprecyzujesz jakich rodzajów zajęć rewalidacyjnych dziecko potrzebuje. 

Ponadto warto zapoznać się z Indywidualnym Programem Terapeutyczno- Edukacyjnym, najczęściej program rewalidacji jest załącznikiem do IPETU oraz ostatnio opracowanym WOPFU, po to, aby wiedzieć jak aktualnie funkcjonuje dziecko i porównać diagnozy. 

2. Dokonaj własnej diagnozy wstępnej

Wiele osób pyta mnie, z jakich narzędzi korzystam przy diagnozie. Sama konstruuje swoje narzędzie diagnostyczne i dla każdego dziecka/ ucznia wygląda ono inaczej.

Możesz skorzystać z poleceń narzędzi prezentowanych przeze mnie w artykule o diagnozie funkcjonalnej- PRZECZYTAJ TUTAJ. 

Taka diagnoza wstępna to tak naprawdę podstawa do opracowania indywidualnego programu rewalidacji. W ramach diagnozy warto:

• rozpoznać mocne strony i trudności dziecka, 
• dowiedzieć się, jakie są jego zainteresowania,
• ustalić potrzeby w zakresie wsparcia i pomocy.

Aby uzyskać te informacje:

• obserwuj dziecko, jeśli to możliwe podczas lekcji, przerw i oczywiście podczas zajęć rewalidacyjnych. 
• rozmowa z wychowawcą dziecka oraz nauczycielami uczącymi,
• rozmowa z rodzicami (dowiedz się, jakie są też ich oczekiwania, sprawdź czy możesz liczyć na ich współpracę),
• rozmowa z dzieckiem/ uczniem,
• analiza wytworów dziecka/ ucznia,
• analiza dokumentacji dostarczonej przez rodziców i znajdującej się w teczce ucznia,
• wykonaj ćwiczenia, zabawy, testy diagnozujące daną umiejętność.

3. Plan pracy rewalidacyjnej

Po zidentyfikowaniu potrzeb dziecka, jego mocnych stron i trudności oraz analizie informacji zawartych w orzeczeniu o konieczności kształcenia specjalnego, możemy rozpocząć planowanie zajęć rewalidacyjnych.

Przy planowaniu zajęć rewalidacyjnych należy brać pod uwagę kilka czynników:

1. Cele zajęć rewalidacyjnych- powinny być konkretne i sprecyzowane, najlepiej zgodne z zasadą SMART. Określenie celów ułatwia dobieranie odpowiednich metod i sposobów pracy.
2. Metody i środki stosowane do pracy z dzieckiem oraz warunki pracy- Gdy ustalimy cele rewalidacji i określimy obszary, które chcemy rozwijać i stymulować, dobieramy odpowiednie metody i formy pracy, które będą zgodne z tymi celami. Dostosowujemy także otoczenie do tych celów. To właśnie cele określają, jakie metody i środki, w tym materiały edukacyjne, będą używane w terapii. I to jest dopiero ten moment, kiedy owinniśmy zastanawoić się jakie pomoce będą nam potrzebne do zajęć. 
3. Współpraca z innymi specjalistami, m.in. psychologiem, pedagogiem, logopedą i nauczycielami uczącymi dziecko. Istotnym elementem, który warto brać pod uwagę w programie zajęć rewalidacyjnych, jest współpraca z całym zespołem pracującym z dzieckiem. Szczególnie istotne jest tutaj wymienianie informacji, wzajemne wsparcie, dostosowywanie metody i technik pracy, monitorowanie postępu dziecka, ogólną generalizację osiągnięć, stworzenie warunków sprzyjających pełnej integracji w grupie rówieśniczej, i tak dalej.
4. Współpraca z rodzicami- Ważną częścią programu rewalidacyjnego powinna być  współpraca z rodzicami, która może znacząco wpływać na skuteczność zajęć. To właśnie rodzice mają możliwość utrwalania zdobywanych umiejętności podczas codziennych czynności w domu. W związku z tym, rodzice powinni być poinformowani o celach, jakie stawiamy sobie i wiedzieć, jak realizujemy te cele.
5. Sposób oceny efektów podejmowanych działań- program powinien uwzględniać sposób oceny efektów działań, aby sprawdzić skuteczność zajęć rewalidacyjnych.

Opracowując plan rewalidacji powinniśmy pamiętać o tym, by był on dostosowany do indywidualnych potrzeb i możliwości ucznia.Ważne jest uwzględnienie indywidualnych cech, umiejętności i ograniczeń ucznia podczas planowania zajęć rewalidacyjnych. Plan powinien być elastyczny i dostosowany do konkretnych potrzeb ucznia, aby zapewnić mu optymalny rozwój i postępy.

Ponadto warto pamiętać, aby systematycznie monitorować postępy ucznia i dokonywać oceny skuteczności podejmowanych działań. Na podstawie tych informacji można dostosowywać plan zajęć, aby zapewnić najlepsze rezultaty i skierować ucznia na właściwą ścieżkę rozwoju.

W czasie planowania warto  uwzględnić motywację ucznia. Zachęcanie do zaangażowania, tworzenie pozytywnej atmosfery i stosowanie metod i narzędzi, które są atrakcyjne i ciekawe dla ucznia, może znacznie zwiększyć efektywność rewalidacji.

4. Pierwsze zajęcia

Dobrze przygotuj się do pierwszych zajęć z uczniem/ dzieckiem. Bo to one mogą przeważyć, czy uczeń będzie przychodził na zajęcia zmotywowany, czy za karę :)

Na pierwszych zajęciach, oprócz diagnozy wstępnej postaraj się o wzajemne poznanie. Niech będą to luźne zajęcia, ale też takie, które zrealizują cele- zaproponuj grę integrującą, rozmowę o zainteresowaniach, zabawę. Stwórz miłą atmosferę. Daj się poznać, nawiąż relację z dzieckiem i przede wszystkim zadbaj o poczucie bezpieczeństwa. 

Myślę, że ujęłam najważniejsze działania, które warto podjąć zanim zaczniemy właściwą rewalidację. Daj znać, jak u Ciebie wyglądają pierwsze zajęcia rewalidacyjne? Z czego korzystasz? Jakie masz pomysły? :)

Będę wdzięczna za informację zwrotną w komentarzu, czy temat rewalidacji Cię interesuje i powinnam go rozszerzyć na blogu. 

Przeczytaj więcej...

O co warto zadbać podczas indywidualnych spotkań pedagoga specjalnego z rodzicami?

Indywidualne spotkania z rodzicami stanowią niezwykle istotny element pracy pedagoga specjalnego. Są to spotkania, które pozwalają na indywidualną analizę i omówienie strategii współpracy między pedagogiem a rodzicami, w kontekście wspierania edukacji i rozwoju dziecka. Spotkania te są szczególnie ważne w pracy pedagoga specjalnego, ponieważ pozwalają na jeszcze większe zaangażowanie rodziców w proces wspierania i podejmowania działań zarówno w domu, jak i w szkole.

 Takie spotkania mogą być związane z różnymi sytuacjami:

• niepowodzeniami edukacyjnymi ucznia,
• trudnymi zachowaniami dziecka/ ucznia,
• wyjaśnieniem sytuacji konfliktowej, trudnej w klasie,
• sytuacją kryzysową, 
• objaśnienie dokumentacji z poradni psychologiczno- pedagogicznej, 
• rozmowa na temat funkcjonowania dziecka w placówce, 
• wsparcie rodziców w wychowaniu i edukacji,
• pedagogizacja rodziców,
• konsultacja indywidualna, 
• i wiele innych sytuacji....

Podczas indywidualnych spotkań z rodzicami, jako pedagodzy mamy możliwość bliższego poznania sytuacji i potrzeb ucznia, a także zrozumienia rodzinnej dynamiki, które mogą wpływać na jego funkcjonowanie w szkole. Rodzice mają okazję otwarcie porozmawiać o swoich obawach, odkryć swoje mocne strony jako opiekunowie, a także dowiedzieć się, jak mogą wspierać swoje dziecko na co dzień.

Podczas spotkań z rodzicami warto, aby uczestniczyli też inni specjaliści (pedagog szkolny, psycholog, terapeuta pedagogiczny, doradca zawodowy) czy nauczyciele, wychowawca klasy, w przypadku obcokrajowców tłumacz danego języka (w mojej szkole są zatrudnione tłumaczki języka ukraińskiego, które pomagają dzieciom i pracownikówom.  W zależności od celu spotkania mogą wspomóc Cię w rozmowie, przedstawić swój punkt widzenia w danej sprawie, zaproponować konkretne rozwiązania. 

O co warto zadbać podczas indywidualnego spotkania z rodzicami?

Na początku istotne jest stworzenie otwartej i przyjaznej atmosfery, która zachęci rodziców do wyrażenia swoich obaw, pytań i potrzeb dotyczących rozwoju ich dziecka. Można rozpocząć od niezobowiązującej rozmowy, która rozluźni atmosferę. Ważne jest, aby słuchać i zrozumieć perspektywę rodziców, dlatego warto w tym czasie skupić się na słuchaniu rodzica z całkowitą uwagą.

W zależności od celu spotkania warto skonkretyzować cele i oczekiwania oraz wspólnie z rodzicami ustalić jasne kroki do osiągnięcia tych celów. Gdy jest to rozmowa z rodzicem dotycząca niepowodzeń edukacyjnych czy związana z dokumentacją z poradni psychologiczno- pedagogicznej istotne jest również dostosowanie strategii nauczania do indywidualnych potrzeb i stylu uczenia się ucznia, co wymaga bliskiej współpracy z rodzicami. W trakcie spotkania  możesz omówić z rodzicami różne metody i strategie, które mogą być skuteczne w pracy z danym uczniem. Możesz zaproponować różnego rodzaju ćwiczenia i aktywności, które mogą pomóc w rozwijaniu umiejętności dziecka, a także wspierać proces nauki. Ponadto, w ramach indywidualnych spotkań  możesz dostarczyć rodzicom niezbędnej wiedzy i informacji na temat specyficznych trudności ucznia, jak również omówić możliwości dostosowania wymagań  do jego potrzeb.

Podczas spotkań z rodzicami, ważne jest także skupienie się na rozwiązywaniu problemów i wspólnym opracowaniu strategii wspierających rozwój dziecka. Jako pedagog specjalny powinieneś udzielać rodzicom praktycznych wskazówek i pomocy, jak radzić sobie z trudnościami, które ich dziecko może napotkać w szkole i codziennym życiu.

Ważnym aspektem spotkań z rodzicami jest również budowanie zaufania i dobrej współpracy między pedagogiem a rodzicami. Spotkania te stanowią doskonałą okazję do nawiązywania trwałej więzi, wzajemnego wsparcia i dzielenia się pomysłami. Wspólnie opracowywane cele i strategie dają rodzicom poczucie, że są integralną częścią procesu edukacyjnego swojego dziecka, co przekłada się na sukces w osiąganiu zamierzonych rezultatów.

Ważne jest również okazanie rodzicom wsparcia emocjonalnego. Pedagog specjalny powinien brać pod uwagę obawy, lęki i oczekiwania rodziców, a także podtrzymywać ich w trudnych momentach. Gdy czujesz, że rodzice wymagają pomocy, a Ty nie jesteś w stanie jej udzielić, zaproponuj rozwiązania np. konsultacja z psychologiem szkolnym, psychologiem poza placówką, terapeutą rodzinnym, itd. Dobre relacje z rodzicami mogą prowadzić do większej współpracy i zaangażowania w proces edukacyjny dziecka.

Jak wzbudzić zaufanie u rodziców?

Zanim przeczytasz dalej, spróbuj zastanowić się nad tym pytaniem? Jak myślisz, co jest ważne w relacji z rodzicami, aby opierała się na zaufaniu?

W celu zbudowania więzi zaufania między Tobą, jako pedagogiem specjalnym a rodzicami, które umożliwi skuteczną współpracę nad rozwojem i sukcesem ucznia, można zastosować kilka strategii:

Początek komunikacji

Ważne jest, aby pedagog specjalny rozpoczął komunikację z rodzicami od samego początku. Może to obejmować spotkanie na początku roku szkolnego lub po zdiagnozowaniu ucznia jako potrzebującego wsparcia edukacyjnego. Pedagog powinien w tym czasie okazać zainteresowanie, zrozumienie i gotowość do współpracy.

W mojej placówce staram się pokazywać, mówić kim jestem, udostępniam rodzicom moje artykuły na stronie szkoły oraz w mediach społecznościowych. Planuję w nowym roku wysłać maila powitalnego, w którym przedstawię się i powiem, jaki jest zakres pomocy oraz w jakich dniach mogę udzielić konsultacji. 

Rozmawiaj z szacunkiem

Podczas spotkań i komunikacji z rodzicami pedagog powinien zawsze zachowywać szacunek i profesjonalizm. Ważne jest, aby słuchać rodziców, umożliwić im wyrażenie swoich obaw i uwag, a także wdzięczność za ich zaangażowanie w edukację swojego dziecka.

Transparentność

Dbałość o transparentność w działaniach pedagoga jest niezwykle istotna. Pedagog powinien w przejrzysty sposób przedstawiać rodzicom cele i strategie terapii, postępy ucznia oraz wszelkie zmiany w planie działania. To pomoże rodzicom lepiej zrozumieć proces terapeutyczny i zaufać pedagogowi jako ekspertowi.

Regularna komunikacja

Ważne jest, aby utrzymywać regularną komunikację z rodzicami, aby na bieżąco informować o postępach ucznia, jak również o wszelkich problemach i trudnościach. To pomoże rodzicom czuć się zaangażowanymi i zainteresowanymi życiem szkolnym dziecka, a także daje szansę na ewentualne zmiany i dostosowania w planie działania.

Partnerstwo i współpraca

Wzajemne zaufanie i budowanie więzi zależy od partnerstwa i współpracy między pedagogiem a rodzicami. Ważne jest, aby pedagog docenił rodzicielską wiedzę i doświadczenie, a rodzice uznali pedagoga za profesjonalistę. Wspólne cele i działania pozwolą rodzicom i pedagogowi na pracę razem w kierunku sukcesu ucznia.

Utrzymanie pozytywnej atmosfery

Pedagog powinien starać się utrzymywać atmosferę opartą na zaufaniu, otwartości i pozytywnej energii. Przyjazne i wspierające podejście będzie miało kluczowe znaczenie dla budowania relacji z rodzicami i wspólnego zaangażowania w rozwój ucznia.

Należy pamiętać, że budowanie więzi zaufania jest procesem, który wymaga czasu, wysiłku i konsekwencji. Jednak otwarta i zaangażowana współpraca między pedagogiem specjalnym a rodzicami przyniesie korzyści uczniowi i pomoże mu osiągnąć sukcesy edukacyjne.

Co warto przygotować podczas spotkania z rodzicami?

Podczas spotkania z rodzicami warto przygotować notatkę ze spotkania, w której zapiszesz kto się spotkał, kiedy i w jakim celu, a także wnioski i uzgodnienia z podpisami uczestników spotkania. Taka notatka to doskonałe rozwiązanie z kilku powodów. Po pierwsze zabezpiecza Ciebie, jako pedagoga specjalnego. Po drugie łatwiej wywiązywać się z ustaleń, gdy się je ma na piśmie. Po trzecie warto taką notatkę włożyć do indywidualnej teczki, co jest dowodem spotkań i współpracy. 

Przykładowa notatka ze spotkania z rodzicami POBIERZ TUTAJ. 

!Warto też pamiętać, aby takie spotkanie odnotować w dzienniku pedagoga specjalnego i w dzienniku klasy w kontaktach z rodzicami. 

Na spotkania z rodzicami (w zależności od celu) warto również mieć przygotowaną listę specjalistów czy miejsca, w których rodzice mogą poszukiwać pomocy i wsparcia. Warto dodać numer telefonu czy adres. Może to być np.:

• poradnia psychologiczno- pedagogiczna,
• psycholog dziecięcy,
• terapeuta rodzinny,
• poradnia psychologiczna,
• poradnia psychiatryczna dla dzieci, 
• Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej,
• Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie, 
• terapeuta integracji sensorycznej, 
• logopeda/ neurologopeda, itd. 

Warto więc zrobić rozpoznanie w miejscu pracy, aby wiedzieć, jakie miejsca warto polecać rodzicom. 

Jeżeli jest to spotkanie związane z trudnościami w uczeniu się, niepowodzeniami edukacyjnymi to warto mieć przygotować ćwiczenia, aktywności, strategie uczenia się, które rodzice mogą wykonywać razem z dzieckiem. Warto zaproponować konkretne rozwiązania dla problemu.

Indywidualne spotkania z rodzicami odgrywają kluczową rolę w pracy pedagoga specjalnego. Pozwalają na bliższe zrozumienie i wsparcie uczniów w ich codziennym funkcjonowaniu oraz budują świadomość rodziców na temat ważności ich roli w procesie edukacyjnym. Celem tych spotkań jest zawsze wzmocnienie rodziców, zwiększenie zaangażowania w edukację i przekonanie, że wspólnymi siłami można osiągnąć jak najlepsze rezultaty dla dziecka.

Co stanowi dla Ciebie trudność podczas spotkań z rodzicami?

Przeczytaj więcej...