Wskazówki do pracy z dzieckiem z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu lekkim

O niepełnosprawności intelektualnej w stopniu lekkim pisałam jakiś czas temu. Artykuł jak i post w social media przyjął się z wielkim entuzjazmem. Widzę, że ten temat jest Wam potrzebny. 

Artykuł przeczytasz tutaj: Niepełnosprawność intelektualna- definicja, etiologia, charakterystyka

W dzisiejszym wpisie zgłębimy trochę temat i spróbujemy zastanowić się, w jaki sposób powinniśmy pracować z osobami z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu lekkim, aby realizować założone cele i jednocześnie pomóc im w funkcjonowaniu. 

Informacje ogólne

Uczeń z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu lekkim realizuje podstawą programową kształcenia ogólnego. Tacy uczniowie potrzebują wsparcia i dostosowań w zakresie wymagań edukacyjnych, form i metod pracy. Osoby z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu lekkim mogą posiadać orzeczenie o kształceniu specjalnym (mogą, albo nie muszą- wola rodzica, czy z takim dokumentem podzieli się ze szkołą). Gdy do szkoły trafia orzeczenie, zwoływany jest zespół, który opracowuje Indywidualny Program Edukacyjno- Terapeutyczny (IPET). W orzeczeniu, jak i w IPET znajdują się zalecenia do pracy z uczniem, które obligatoryjnie szkoła musi spełnić. 

O IPET poczytasz tutaj: IPET

Wskazówki do pracy z dzieckiem z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu lekkim

1. Oceń mocne i słabe strony dziecka. Pracuj na jego mocnych stronach.  Staraj się postrzegać dziecko, przez pryzmat jego umiejętności. Dzięki czemu, zwiększysz poczucie wartości dziecka i jego motywację do pracy. 

2. Dziecko z niepełnosprawnością intelektualną potrzebuje poczucia bezpieczeństwa. Zbudujesz go, dzięki relacji z dzieckiem, ale również integrując grupę. 

3. Informuj dziecko o celu edukacyjnym, a także co musi zrobić, by ten cel osiągnąć. Zwiększa to poczucie bezpeczeństwa, a także zaangażowanie ucznia do pracy. 

Dobrym sposobem jest realizowanie ocenienia kształtującego (OK). Więcej o nim przeczytasz na moim instagramie: https://www.instagram.com/p/CXRcUmAo9DV/

4. I teraz wspomnę o czymś, co czasami ciężko zastosować w praktyce a jest bardzo ważne w pracy z dziećmi z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu lekkim ( i nie tylko!) - indywidualizacja pracy. 

Dzieci z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu lekkim bardzo szybko zauważają, że nie dorównują swoim rówieśnikom. Wpływa to bardzo na ich poczucie własnej wartości, motywację do pracy i proces edukacyjny. Indywidualizacja pracy, bycie blisko nauczyciela i dostarczanie możliwości osiągania jak najwięcej sukcesów edukacyjnych pomaga uczniowi i wzmacnia jego poczucie własnej wartości. 

5. Pamiętaj zawsze liczy się człowiek! Nie podstawa programowa, nie programy nauczania, nie niepełnosprawność intelektualna. 

6. Odwoływanie się do abstrakcji powinno być na minimalnym poziomie. 

7. Praca na konkretach, stosowanie metod poglądowych, odwoływanie się do doświadczeń dziecka:

- stosowanie różnorodnych pomocy dydaktycznych (plakat, prezentacja, obrazki, liczmany, itd.)

- stosowanie pomocy multimedialnych tj. programy edukacyjne, filmy, itd. 

- w nauczaniu wyjdź od konkretu ( tj. liczmany, modele, okazy, i inne przedmioty, które można dotknąć), a później kontynuuj ze słowem mówionym. Najrzadziej wykorzystuj słowo pisane. 

- przedstawiaj zagadnienia na konkretnych przykładach znanych dziecku, szczególnie podczas omawiania zagadnień abstrakcyjnych, gdzie wymagane jest logiczne myślenie.

8. Mów krótko, konkretnie, przystępnym językiem, zwięźle. Instruuj za pomocą obrazków lub instrukcji obrazkowo- słownych, multimedialnych. Pamiętaj też o tym, by upewniać się, czy dziecko zrozumiało dany komunikat. Jeśli jest taka potrzeba podziel polecenie na etapy. Kontroluj działania ucznia. 

9. Upewniaj się, że uczeń zrozumiał treść zadania. 

10. Jeszcze raz odwołam się do indywidualizacji pracy. Przygotowuj materiały do zajęć zgodnie z zainteresowaniami ucznia. Dla dziecka z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu lekkim przygotowuj krótkie teksty do czytania, najlepiej z podkreślonymi najważniejszymi zagadnieniami. A treści matematycznie, zadania niech będą związane z hobbym. 

11. Dobrym sposobem na tworzenie notatek są mapy myśli. 

12. Na lekcji wykorzystuj umowne znaki, które pozwolą utrzymać Ci porządek na zajęciach. Mogą to być kolorowe karteczki, piktogramy. Można również wykorzystać symboliczne obrazki z alternatywnych sposobów komunikacji. 

13. Włączaj dziecko w różne aktywności z życia klasy i  szkoły, szczególnie w takie, gdzie może osiągnąć sukces, np. dyżury w klasie, pomoc w pielęgnacji ogródka szkolnego, opieka nad roślinami, zwierzętami w klasie, itd. 

14. Stosuj grupową formę pracy. Dziecko integruje się w grupie, ponadto ma okazję skorzystać z kompetencji koleżanek i kolegów. 

15. Stopniowanie trudności zadań- zaczynaj od najłatwiejszych, gdy widzisz, że dziecko opanowało daną umiejętność podwyższaj poprzeczkę.  

16. Stosuj aktywizujące metody nauczania. Pozwól dziecku poznać, doświadczać, przeżywać...

17. Kładź większy nacisk na aktywności, ćwiczenia mające zastosowanie w codziennym życiu. 

18. Stwarzaj sytuację, gdzie uczeń może powtarzać nabytą wiedzę i umiejętności.

19. Wydłużaj czas pracy, jeśli to potrzebne. Skracaj zadania do niezbędnych elementów. 

20. Zwracaj uwagę na postęp dziecka, a nie tylko na efekty. 

21. Zindywidualizuj kryterium oceniania dziecka. 

22.  Wzmacniaj poczucie wartości dziecka podczas zajęć w grupie, jak i podczas indywidualnych zajęć, rozmów. 

Jakie jeszcze wskazówki do pracy z dzieckiem z niepełnosprawnością intelektualną przychodzą Ci do głowy?