Dawać bodźce dziecku, pozostawiając je jednak wolnym w rozwoju- oto pierwszy obowiązek wychowawcy.
Maria Montessori
Zabawy sensoryczne, mam wrażenie, że w ostatnim czasie stały się modne (i dobrze!), choć niekoniecznie są one czymś nowym. Zabawy sensoryczne to przede wszystkim edukacja poprzez zabawę, w której wykorzystywane są różne zmysły, po to aby występowała kontrolowana ilość bodźców, które dziecko może znieść. Pamiętajmy o tym, że zbyt duża ilość bodźców na raz może zaszkodzić! Wykorzystujemy tu zasadę " co za dużo to niezdrowo". Zabawy sensoryczne kojarzone są dość często z zajęciami SI (zajęcia integracji sensorycznej). W tym wpisie nie mam na myśli zajęć SI, lecz proste zabawy, których celem jest wspieranie rozwoju sensorycznego.
Tak jak już wspomniałam w poprzednim moim wpisie, który znajdziecie pod tym linkiem: ROZWÓJ SENSORYCZNY .
posiadamy siedem zmysłów, które są od siebie zależne i niezbędne w prawidłowym funkcjonowaniu człowieka. Doskonalenie naszych zmysłów jest możliwe i wręcz potrzebne do prawidłowego funkcjonowania poznawczego i społecznego.
Poniżej przedstawię Wam różne zabawy i gry, które wspierają rozwój poszczególnych zmysłów. Należy jednak dodać, że te pomysły na zabawy dobrze sprawdzą się w domu (drodzy Rodzice- do dzieła! :)) jednak przy odpowiednich okolicznościach mogą być zastosowane w przedszkolu czy w szkole (etap edukacji wczesnoszkolnej). Pamiętajcie także by dostosować zabawę do wieku swojego dziecka, dobrowolnie możecie ją modyfikować - utrudniać/ ułatwiać.
1. Kółko i krzyżyk w piance do golenia
Rekwizyty: pianka do golenia lub budyń, płaska powierzchnia (najlepiej lustro)
Sposób zabawy:
- pokryj pianką (warstwą 1 cm grubości) kwadrat około 15 cm x 15 cm na płaskiej powierzchni
- niech dziecko narysuje w piance cztery linie (dwie poziome i dwie pionowe)
- zagrajcie w kółko i krzyżyk. Najpierw możecie tylko ćwiczyć rysowanie kółek i krzyżyków w poszczególnych kratkach.
- można dodać również do pianki różne barwniki spożywcze, które urozmaicą zabawę :)
Cel:
- bodźce dotykowe- pianka do golenia do doskonały materiał do ćwiczeń motoryki małej,
- izolacja palców- wykorzystywana jest cała dłoń dziecka, jednak rysuje ono tylko palcem wskazującym,
- kierunkowość wzrokowo- motoryczna- podwaliny do późniejszego pisania liter,
- percepcja wzrokowa- śledzenie gdzie znajdują się kratki, krzyżyki i kółka,
- praktyka i zrozumienie- ta zabawa wymaga planowania, strategii.
⇰ Zabawa zapewnia bodźce dotykowe podczas doskonalenia umiejętności wzrokowych i wzrokowo- motorycznych na trójwymiarowej siatce.
2. Ukryte skarby
Rekwizyty: piasek w dużym plastikowym pojemniku lub piaskownica na zewnątrz (alternatywa: ryż, fasola lub drobny makaron, jeśli bawimy się w domu, lub mnóstwo pianki do golenia w formie do pieczenia ciasta); zabawki które interesują Twoje dziecko (małe samochody, lalki, figurki, itp., ważne by dziecko było zmotywowane do ich szukania).
Sposób zabawy:
- schowaj przedmioty w piasku i rozpocznij poszukiwania ukrytych " skarbów",
- powiedz (w razie konieczności pokaż palcem) ile zabawek schowałeś, zmotywuj do zabawy "W piasku ukryłem pięć autek: Zygzaka, Kamasza, Złomka, Sally i Edka. Znajdziesz je wszystkie? "
- Zachęć by dziecko włożyło nie tylko dłonie ale i całe ręce. Niech nie rozsypuje piasku na boki.
Cel:
- Ćwiczenia zmysłu dotyku- kontakt z różnymi substancjami pomaga dziecku zdobyć informacje o przedmiotach,
- rozróżnianie dotykiem- rozróżnianie przedmiotów od piasku - ćwiczenie umiejętności rozróżniania dotykiem,
- odwrażliwianie na dotyk- szukanie przedmiotów w piasku czy makaronie pozwala odwrażliwić dziecko nadwrażliwe na dotyk; przygotowuje dziecko do zdobycia umiejętności typowo szkolnych tj. zapinanie guzików czy pisanie.
- umiejętności przedszkolne- dziecko zachęcone zabawą szuka konkretną liczbę przedmiotów, która za każdym razem może się zmieniać- wspomaganie nauki liczenia.
⇰ Kontakt z różnymi przedmiotami/ substancjami zwiększa tolerancję na bodźce dotykowe i w zależności od układu nerwowego prowadzi do zarejestrowania ich rzez dziecko i odwrażliwienia dotykowego.
3. "Bujanie" oczu
Rekwizyty: białe kartoniki o miarach 10 cm x 15 cm, huśtawka (opcjonalnie)
Sposób zabawy (wariant 1):
- narysuj na kartonikach różne kolorowe kształty, mieszaj kolory, tak by rysunki się nie powtarzały (jeśli dziecko potrafi już czytać możesz napisać różnymi kolorami wielkie litery)
- dziecko kładzie się na ziemi (sprawdź podłoże- musi być bezpiecznie!), Ty stajesz w odległości 3 metrów od niego. Dziecko zaczyna się turlać w twoją stronę (ręce przyciśnięte do boków, ciało wyprostowane),
- Gdy dziecko porusza się w twoim kierunku, podnoś różne kartoniki, tak by dziecko podczas turlania mogło podać ci nazwę koloru i kształtu lib koloru i litery.
➩ jeśli dziecko nie chce się turlać, dziecko może wykonać dwa obroty i wtedy wypowiedzieć nazwę lub stanąć w rozkroku, schować głowę między nogami i wtedy podawać nazwy tego, co widzi.
Sposób zabawy (wariant 2):
- dziecko buja się na huśtawce. Podnoś do góry kartoniki, a zadaniem dziecka jest ponowne nazwanie kartoników.
- zakręć dziecko na huśtawkę i niech wtedy podaje nazwy.
Zabawę można dowolnie modyfikować :)
Cel:
- integracja zmysłu wzroku i równowagi- zmysły te muszą współpracować, po to by oczy mogły skupić się na kartoniku podczas gdy głowa znajduje się w ruchu;
- kontrola wzrokowo- ruchowa- zabawa t wymaga wodzenie wzrokiem i wykonywanie łagodnych ruchów gałką oczną po to by móc skupić wzrok na kartoniku podczas dy ciało jest w ruchu;
- umiejętności przedszkolne/ szkolne- powtarzanie kształtów, liter, kolorów;
⇰ Tak jak już wspomniałam wcześniej, zmysł równowagi kontroluje małe mięśnie oka, dlatego współpracowanie tych zmysłów ma ogromne znaczenie w kontroli wzrokowo- motorycznej. Ważne jest angażowanie dzieci w różnego rodzaju aktywności, które wymagają integracji tych dwóch zmysłów.
4. Pudełko sensoryczne
Rekwizyty: duży tekturowy karton, sznurek, piłeczki do ping- ponga, orzeszki styropianowe, podarty papier, kawałki tkanin, duży makaron, popcorn
Sposób zabawy:
- upewnij się, że dziecko bierze udział na każdym etapie zabawy,
- potnij sznurek na kawałki o długości 30-45 cm,
- w bocznych ściankach kartonu wytnij otwory, tak żeby dziecko mogło do niego wejść. zrób też mniejsze otwory w wieku pudełka,
- wewnątrz przymocuj sznurek i przyczep do niego piłki, skrawki odzieży, podarty papier, makaron i popcorn. Na początku niech to będzie mała liczba elementów,
- dno pudełka wyłóż kawałkami pociętych gąbek i orzeszkami styropianowymi.
- niech dziecko wejdzie do środka,
- gdy już się przyzwyczai do nowej sytuacji, możesz przywieszać i dodawać coraz więcej elementów.
Cel:
- zmysł równowagi- bezpieczny sposób do przyzwyczajania dziecko do wchodzenia do różnych pomieszczeń. Gdy jest to duży karton, dziecko może wchodzić i wychodzić kiedy chce. Ponadto jest to fajna kryjówka, a dzieci uwielbiają kryjówki :)
- bodźce dotykowe- poruszanie się wśród różnych przedmiotów o różnej fakturze zmniejszy wrażliwość dziecka na różnego rodzaju bodźce dotykowe.
- kontrola bilateralna- umieszczanie różnych przedmiotów w pudełku wymaga kontroli bilateralnej (jest to koordynacja i współpraca obu stron ciała w ruchu)
- kontrola aktywności- ponieważ dziecko uczestniczy w tworzeniu pudełka, wchodząc do niego będzie miało poczucie kontroli nad sytuacją.
⇰Wiele dzieci uwielbia małe przestrzenie, bo jest to świetna kryjówka, inne zaś mogą mieć pewne obawy przed tą zabawą. Jednak przygotowanie takiego pudła razem z nimi daje im poczucie sprawstwa i poczucie kontroli nad sytuacją. Przyzwyczaja je do nowego otoczenia i małych przestrzeni.
5. Wyścigi w dmuchaniu
Rekwizyty: stół, bawełniane kule, piłki do ping- ponga lub ziarenka ryżu, słomki o różnej długości i średnicy
Sposób zabawy:
- zamień stół w tor wyścigowy :)
- ułóż bawełniane kule, piłki do ping- ponga oraz inne rekwizyty, które wpadną Ci do głowy lub masz pod ręką,
- pokaż dziecko jak dmuchać przez słomkę, by przesuwały się one po stole (niektóre dzieci mogą mieć z tym problem, dlatego warto jest trochę poćwiczyć)
- wykorzystuj różne słomki.
Cel:
- kontrola wzrokowo- ruchowa- aby dziecko wiedziało gdzie znajduje się piłka musi skupić wzrok na przedmiocie,
- wspomaganie oddechu- zabawa ta wymaga zwiększonego oddechu, by dziecko mogło przesunąć przedmiot, świetna zabawa logopedyczna :)
- kontrola ustno- ruchowa- dziecko musi otoczyć słomkę ustami i przez nią dmuchnąć.
⇰ Zabawa ta wstępnie przygotowuje dziecko na nauki czytania, w której niezbędną umiejętnością jest skupienie wzroku i wodzenie nim.
Daj znać, czy moje propozycje Ci się podobają w komentarzu. A jeśli chcesz więcej śledź mojego bloga i mojego funpage na Facebooku- FACEBOOK :)
Bibliografia:
T. Delaney, 101 ćwiczeń, gier i zabaw dla dzieci z autyzmem, zespołem Aspergera i zaburzeniami integracji sensorycznej, Gdańsk, 2016.
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz