Pedagog specjalny- checklista, czyli co powinieneś zrobić na początku roku szkolnego

Jesteś początkującym nauczycielem, dopiero rozpoczynasz pracę na stanowisku pedagoga specjalnego lub już pracujesz jakiś czas, ale wrześniowy chaos sprawia, że ciężko pozbierać myśli, a co dopiero działania? 

Zostań ze mną, a pomogę Ci to uporządkować.

Pedagog specjalny ma dość sporo zadań i obowiązków. O nich pisałam tutaj:

ZMIANY W OŚWIACIE 2022

Powołując się na te zadania, we wrześniu pedagog specjalny powinien zająć się kilkoma sprawami, które też ułatwią pracę w ciągu całego roku szkolnego. Im więcej uda Ci się przygotować we wrześniu, tym łatwiejsza praca będzie później. 

Checklista pedagoga specjalnego

1. Zaplanuj swoją pracę w nowym roku szkolnym

Przyjrzyj się dokładnie zadaniom i obowiązkom pedagoga specjalnego i przełóż je na działania w Twojej placówce. Opracuj plan pracy pedagoga specjalnego. Polecam napisać plan dość ogólnie, bo co jeśli jakiś działań nie zrealizujesz? Łatwiej jest w ewaluacji pracy napisać, że zrobiło się to i to, niż tłumaczyć dlaczego nie zrobiło się tego ;)

Przykładowy plan pedagoga specjalnego znajdziesz na blogu: PLAN PRACY PEDAGOGA SPECJALNEGO

2. Analiza dokumentacji- orzeczenia i opinie

Analiza dokumentacji to kolejny bardzo ważny punkt, o którym nie należy zapomnieć. Jeśli jesteś nowym nauczycielem w danej placówce to koniecznie zapoznaj się ze wszystkimi orzeczeniami (polecam rozpocząć od tych dokumentów) i stopniowo zaznajamiaj się z dziećmi i uczniami z opiniami z poradni (chyba, że pracujesz w przedszkolu, wtedy pamiętaj też o opinii wczesnego wspomagania rozwoju).

Po co analizujesz dokumentację? 

- aby poznać mocne strony i trudności dzieci/ uczniów, 

- aby wiedzieć, jakie zajęcia specjalistyczne są konieczne do zorganizowania w ramach pomocy psychologiczno- pedagogicznej, 

- aby mieć rękę na pulsie i trzymać terminów związanych z procedurą IPET/ WWR (gdy jest nowe orzeczenie należy do końca września zorganizować spotkanie zespołu, opracować WOPFU i IPET). 

Wraz z analizą dokumentacji powinnaś/ eś porozmawiać z wychowawcą klasy/ innymi specjalistami pracującymi z dzieckiem, aby opowiedział Ci o  jego funkcjonowaniu. Warto też porozmawiać z rodzicami, gdy jest taka możliwość. 

3. Odwiedź każdą grupę/ klasę i przedstaw się

We wrześniu pamiętaj o tym, aby przedstawić się wszystkim dzieciom/ uczniom. Wejdź do każdej grupy/klasy opowiedz o sobie, czym się zajmujesz i gdzie można Cię znaleźć. Warto doprecyzować, z jakimi trudnościami, problemami dzieci mogą się do Ciebie zgłosić. Przypomnij, że wychowawca jest pierwszą osobą, do której warto iść z różnymi trudnościami. 

4. Rozpocznij diagnozy w grupach/ klasach

! Jako pedagodzy specjalni pracujący w placówkach edukacyjnych nie możemy diagnozować, przeprowadzamy jedynie diagnozy przesiewowe i na ich podstawie też kierujemy na zajęcia z pomocy psychologiczno- pedagogicznej (choć tu najczęściej pierwszeństwo mają dzieci i uczniowie z orzeczeniem lub opinią). Diagnozę mogą postawić pracownicy poradni psychologiczno- pedagogicznej. 

W ramach diagnozy funkcjonalnej zaplanuj obserwacje w grupach/ klasach pod kątem niepowodzeń edukacyjnych, trudności w zachowaniu, uzdolnień itd. Porozmawiaj z wychowawcą, nauczycielami prowadzącymi. Zapoznaj się z indywidualnymi teczkami (jeśli dziecko takie ma) i sprawdź, w jakich zajęciach z pomocy psychologiczno- pedagogicznej brało udział.

Zwróć swoją uwagę szczególnie na uczniów klas pierwszych, aby w razie potrzeby jak najszybciej zareagować i skierować rodziców do odpowiedniego specjalisty lub podjąć pomoc w postaci dodatkowych zajęć w placówce.

5. Przygotuj materiały do zajęć- pomysły, scenariusze

Jako pedagog specjalny możesz prowadzić zajęcia z grupami/ klasami, czasami zdarzyć się może niespodziewane zastępstwo. Warto więc być przygotowanym na taką ewentualność. W gabinecie mam zawsze kilka scenariuszy dla różnych grup wiekowych. Oprócz tego wraz z pedagogiem szkolnym i psychologiem dzielimy się zajęciami o różnej tematyce (m.in. emocje, kompetencje społeczne, problemy wieku nastoletniego, itd.), aby realizować je w ciągu roku szkolnego (są one zgodne ze szkolnym planem wychowawczo- profilaktycznym). Takie zajęcia mogą być też traktowane jako zajęcia wspierające wychowawców i nauczycieli np. w rozwiązywaniu konfliktów w klasie, czy zajęcia w ramach pomocy psychologiczno- pedagogicznej. 

Wcześniejsze przygotowanie się na niespodziewane pomoże uniknąć Ci stresu:)

6. Przygotuj się do zajęć rewalidacji- diagnoza, plan pracy

Jeśli będziesz prowadzić zajęcia rewalidacyjne to również we wrześniu przygotuj się do ich prowadzenia. Rozpocznij od diagnozy (obserwacja dziecka, zapoznanie się z dokumentacją, rozmowa z wychowawcą, rodzicami), aby lepiej poznać możliwości i potrzeby dziecka/ ucznia. Następnie nawiąż relację z dzieckiem, poświęć kilka zajęć na poznanie i jednocześnie sprawdzenie wiedzy i umiejętności. Ostatnim krokiem jest opracowanie planu pracy rewalidacyjnej na podstawie zgromadzonej wiedzy. 

Jakie inne działania podejmujesz we wrześniu? Co jest dla Ciebie najtrudniejsze?

Podziel się przemyśleniami w komentarzu.